Wa Līakh sh a A l-Ladh ī na Law Tarakū Min Kh alfihim Dh urr īyatan Đi`āfāan Kh āfū `Alayhim Falyattaqū A l-Laha Wa Līaqūlū Qawlāan Sadīdāan [4.9] Ятимнәр малын ашаудан курыксыннар шул кешеләр, әгәр үзләреннән загыйф яки сабый бала калса, үзләренең балалары өчен калган малны залимнәр ашавыннан куркыр иделәр. Аллаһудан курыксыннар, ятимнәр малын ашамасыннар. وَلْيَخْشَ ا لَّذِي نَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّة ً ضِعَافاً خَافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا ا ل لَّهَ وَلْيَقُولُوا
'Inn a A l-Ladh ī na Ya'kulū na 'Am wā la A l-Yatām á Žulmāan 'Inn amā Ya'kulū na Fī Buţūnihim Nārāan Wa Sayaşlawna Sa`īrāan [4.10] Бидеґәть гамәлләрне сәбәп итеп, яки башка золым юлы белән ятимнәр малын ашаган кешеләр ахирәттә, әлбәттә, карыннарына утны ашарлар һәм бик тиз җәһәннәм утына керерләр. إِنّ َ ا لَّذِي نَ يَأْكُلُو نَ أَمْوَا لَ ا لْيَتَامَى ظُلْما ً إِنّ َمَا يَأْكُلُو نَ فِي بُطُونِهِمْ نَارا ً وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرا ً
Yūşīkumu A l-Lahu Fī 'Awlādikum Lildh dh akar i Mith lu Ĥažži A l-'Un th ayayni Fa'in Kunn a Nisā 'an Fawqa A th natayni Falahunn a Th uluth ā Mā Taraka Wa 'In Kānat Wāĥidatan Falahā A n -Nişfu Wa Li'abawayhi Likulli Wāĥidin Minhumā A s-Sudusu Mimm ā Taraka 'In Kā na Lahu Waladun Fa'in Lam Yakun Lahu Waladun Wa War ith ahu 'Abawā hu Fali'amm ihi A th -Th uluth u Fa'in Kā na Lahu 'Ikh watun Fali'amm ihi A s-Sudusu Min Ba`di Waşīyatin Yūşī Bihā 'Aw Daynin 'Ā bā 'uukum Wa 'Ab nā 'uukum Lā Tad rū na 'Ayyuhum 'Aq rabu Lakum Naf`āan Far īđatan Mina A l-Lahi 'Inn a A l-Laha Kā na `Alīmāan Ĥakīmāan [4.11] Аллаһ балаларыгыз хакында булган мирасны бәян итәдер, үзегез үлеп, балаларыгыз калганда, ир балага хатыннарга биргәннең ике өлеше бирелер. Әгәр бар да хатын булып икедән артык булсалар, аларга малның өчтән ике өлешен бирелер, әгәр бер генә кыз булса, аңа калдырган малның яртысы бирелер. Әгәр мәетнең баласы яки бал
Wa Lakum Nişfu Mā Taraka 'Azwājukum 'In Lam Yakun Lahunn a Waladun Fa'in Kā na Lahunn a Waladun Falakumu A r-Rubu`u Mimm ā Tarakna Min Ba`di Waşīyatin Yūşī na Bihā 'Aw Daynin Wa Lahunn a A r-Rubu`u Mimm ā Taraktum 'In Lam Yakun Lakum Waladun Fa'in Kā na Lakum Waladun Falahunn a A th -Th umunu Mimm ā Taraktum Min Ba`di Waşīyatin Tūşū na Bihā 'Aw Daynin Wa 'In Kā na Rajulun Yūrath u Kalālatan 'Aw A m ra'atun Wa Lahu 'Akh un 'Aw 'Ukh tun Falikulli Wāĥidin Minhumā A s-Sudusu Fa'in Kānū 'Akth ara Min Dh ālika Fahum Sh urakā 'u Fī A th -Th uluth i Min Ba`di Waşīyatin Yūşá Bihā 'Aw Daynin Gh ayra Muđā rr in Waşīyatan Mina A l-Lahi Wa A ll ā hu `Alī mun Ĥalī mun [4.12] Әгәр хатыныгыз үлеп, малы калса, баласы булмаса, калган малның яртысы сезгә булыр. Әгәр баласы булса, калган малның сезгә дүрттән бере тияр, васыятьләрен вә бурычларын үтәгәннән соң. Калдырган малыгыздан хатыныгызга дүрттән бере тияр, әгәр балагыз булмаса. Әгәр балагыз булса хатыныгызга калдырган малның сигездә
Tilka Ĥudū du A l-Lahi Wa Man Yuţi`i A l-Laha Wa Rasūlahu Yud kh ilhu Jann ā tin Taj r ī Min Taĥtihā A l-'Anhā ru Kh ālidī na Fīhā Wa Dh alika A l-Fawzu A l-`Ažī mu [4.13] Мирас малы хакындагы хөкемнәр Аллаһуның сызган чигедер. Берәү Аллаһуга һәм Аның рәсүленә итагать итсә, Аллаһ аны асларыннан елгалар агучы җәннәтләргә кертер, алар анда мәңге калырлар. Моңа ирешү – өстенлекнең иң олысыдыр. تِلْكَ حُدُو دُ ا ل لَّهِ وَمَن ْ يُطِعِ ا ل لَّهَ وَرَسُولَه ُ ُ يُد ْخِلْهُ جَنّ Wa Man Ya`şi A l-Laha Wa Rasūlahu Wa Yata`ad da Ĥudūdahu Yud kh ilhu Nārāan Kh ālidāan Fīhā Wa Lahu `Adh ā bun Muhī nun [4.14] Берәү Аллаһуга вә рәсүленә карышып гасый булса, һәм Аллаһ чигеннән үтеп китсә, Аллаһ аны җәһәннәмгә кертер мәңге калганы хәлдә һәм аңадыр рисвай итүче газап. وَمَن ْ يَعْصِ ا ل لَّهَ وَرَسُولَه ُ ُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَه ُ ُ يُد ْخِلْهُ نَاراً خَالِدا ً فِيهَا وَلَه ُ ُ عَذَا ب ٌ مُهِي ن ٌ
Wa A l-Lātī Ya'tī na A l-Fāĥish ata Min Nisā 'ikum Fāstash /hidū `Alayhinn a 'Arba`atan Min kum Fa'in Sh ahidū Fa'am sikūhunn a Fī A l-Buyū ti Ĥattá Yatawaffāhunn a A l-Mawtu 'Aw Yaj `ala A l-Lahu Lahunn a Sabīlāan [4.15] Ий мөэминнәр! Хатыннарыгыздан бер хатынның зина кылганлыгы беленсә, үзенә белдермичә күзәтегез вә үзегездән дүрт гадел ирне шаһит итеп билгеләгез, ул хатынның эшен ачыклар өчен. Әгәр зина кылулары дөресләнсә, аларны үлгәннәренә чаклы, яки Аллаһудан берәр хөкем килгәнче, төрмәгә бикләгез! وَاللاَّتِي يَأْتِي نَ Wa A l-Ladh ā ni Ya'tiyānihā Min kum Fa'ā dh ūhumā Fa'in Tābā Wa 'Aşlaĥā Fa'a`r iđū `Anhumā 'Inn a A l-Laha Kā na Tawwābāan Raĥīmāan [4.16] Зәкәрле вә фәҗерле ике кеше зина кылсалар, аларга хурландыра торган сүзләр әйтегез. Әгәр тәүбә итсәләр вә бу эшләрен кабатламаска сүз бирсәләр, аларга газап бирүдән тыелыгыз! Шиксез Аллаһ тәүбәне кабул итүче һәм рәхмәт кылучы булды. وَاللَّذَا نِ يَأْتِيَانِهَا مِن ْكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن ْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْر ِضُوا عَنْهُمَا إِنّ َ 'Inn amā A t-Tawbatu `Alá A l-Lahi Lilladh ī na Ya`malū na A s-Sū 'a Bijahālatin Th umm a Yatūbū na Min Qar ī bin Fa'ū lā 'ika Yatū bu A l-Lahu `Alayhim Wa Kā na A l-Lahu `Alīmāan Ĥakīmāan [4.17] Наданлык белән хәрам эшләрне эшләгән кешеләр өчен тәүбә итмәк Аллаһуга һәм Аллаһудан гына гафу сорау һәм дә Аңа итагать итеп төзәлү һәркемгә фарыздыр. Хәрам эшләрне эшләүчеләр яки фарыз гамәлләрне калдыручылар, тизлек белән тәүбә итеп төзәлсәләр, шул кешеләрне Аллаһ гафу итәр. Аллаһ хәким һәм белүче. إِ Wa Laysati A t-Tawbatu Lilladh ī na Ya`malū na A s-Sayyi'ā ti Ĥattá 'Idh ā Ĥađara 'Aĥadahumu A l-Mawtu Qā la 'Inn ī Tub tu A l-'Ā na Wa Lā A l-Ladh ī na Yamūtū na Wa Hum Kuffā run 'Ū lā 'ika 'A`tad nā Lahum `Adh ābāan 'Alīmāan [4.18] Үлем галәмәтләре күренә башлагач кына тәүбә итүчеләрнең һәм кәфер хәлдә үлгән кешеләрнең тәүбәләре һич кабул түгел. Ул кешеләргә рәнҗетүче ґәзабны хәзерләп куйдык. (Бездәге хәзерге татарлар Аллаһуга, ахирәткә, Коръәнгә, пәйгамбәргә ышанабыз диючеләренең күбрәге фарыз, ваҗеб, сөннәт гамәлләрне үтәмиләр, һәм ф
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Lā Yaĥillu Lakum 'An Tar ith ū A n -Nisā ' Karhāan Wa Lā Ta`đulūhunn a Litadh /habū Biba`đi Mā 'Ā taytumūhunn a 'Illā 'An Ya'tī na Bifāĥish atin Mubayyinatin Wa `Āsh irūhunn a Bil-Ma`rū fi Fa'in Kar ihtumūhunn a Fa`asá 'An Takrahū Sh ay'ā an Wa Yaj `ala A l-Lahu Fī hi Kh ayrāan Kath īrāan [4.19] Ий мөэминнәр, хатыннарны көчләп, мирас урынына тоту сезгә хәләл түгел. Ягъни ире үлгән хатынның теләге булса, иргә китсен. Әгәр хатыныгызны яратмасагыз җәберләп тотмагыз, мәһерен биреп талак кылыгыз. Аерган хатыныгызны икенче иргә барудан тыймагыз, биргән мөһерләрегезне алып китүләреннән куркып, мәгәр ачык зин&
Wa 'In 'Arad tumu A stib dā la Zawjin Makā na Zawjin Wa 'Ā taytum 'Iĥdāhunn a Qin ţārāan Falā Ta'kh udh ū Minhu Sh ay'ā an 'Ata'kh udh ūnahu Buhtānāan Wa 'Ith māan Mubīnāan [4.20] Әгәр хатыннарыгызны талак итеп икенче хатын ала торган булсагыз, талак кылыначак хатыныгызга мәһерне күп биргән булсагыз да, мөһердән һичнәрсә алып калмыйча, һәммәсен биреп җибәрегез. "Талак ителгән хатынның мәһерен алу дөрес" дигән суз ялган вә ачык зур гөнаһ булса да мәһерне алып калырсызмы? وَإِنْ أَرَد Wa Kayfa Ta'kh udh ūnahu Wa Qad 'Afđá Ba`đukum 'Ilá Ba`đin Wa 'Akh adh na Min kum Mīth āqāan Gh alīžāan [4.21] Талак кылган хатыннарыгыздан үзегез биргән мәһерне ничек оялмыйча, Аллаһудан курыкмыйча кире алырсыз? Дөреслектә бер-берегезгә кушылдыгыз, һәм ул хатыннар никах вакытында сездән авыр ґәһедне алдылар. وَكَيْفَ تَأْخُذُونَه ُ ُ وَقَد ْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْض ٍ وَأَخَذْنَ مِن ْكُم ْ مِيثَاقاً غَلِيظا ً
Wa Lā Tan kiĥū Mā Nakaĥa 'Ā bā 'uukum Mina A n -Nisā ' 'Illā Mā Qad Salafa 'Inn ahu Kā na Fāĥish atan Wa Maq tāan Wa Sā 'a Sabīlāan [4.22] Атагыздан калган хатынны, ягъни атагыз аерган үги анагызны никахланмагыз, үткән җаһилияттән башка ягъни мондый хәлләр җаһилият заманында булып үтте. Ул – эш әлбәттә фәхеш һәм ачулы эштер һәм ул эшне эшләгән кешеләрнең юлы кабахәт юлдыр. وَلاَ تَن كِحُوا مَا نَكَحَ آبَا ؤُكُم ْ مِنَ ا ل نِسَا ء إِلاَّ مَا قَ Ĥurr imat `Alaykum 'Umm ahātukum Wa Banātukum Wa 'Akh awātukum Wa `Amm ātukum Wa Kh ālātukum Wa Banā tu A l-'Akh i Wa Banā tu A l-'Ukh ti Wa 'Umm ahātukumu A l-Lātī 'Arđa`nakum Wa 'Akh awātukum Mina A r-Rađā`ati Wa 'Umm ahā tu Nisā 'ikum Wa Rabā 'ibukumu A l-Lātī Fī Ĥujūr ikum Min Nisā 'ikumu A l-Lātī Dakh altum Bihinn a Fa'in Lam Takūnū Dakh altum Bihinn a Falā Junā ĥa `Alaykum Wa Ĥalā 'ilu 'Ab nā 'ikumu A l-Ladh ī na Min 'Aşlābikum Wa 'An Taj ma`ū Bayna A l-'Ukh tayni 'Illā Mā Qad Salafa 'Inn a A l-Laha Kā na Gh afūrāan Raĥīmāan [4.23] Ий мөэминнәр, сезгә никахланырга хәрам булды: аналарыгыз, аларның аналары вә кызларыгыз, кызларыгызның кызлары, бертуган апагыз вә сеңелегез, атагызның бертуган апалары вә сеңелләре, анагызның бертуган апалары вә сеңелләре, бертуган ир кардәшләрегезнең кызлары, бертуган кыз кардәшләрегезнең кызлары, күкрәк
Wa A l-Muĥşanā tu Mina A n -Nisā ' 'Illā Mā Malakat 'Aymānukum Kitā ba A l-Lahi `Alaykum Wa 'Uĥilla Lakum Mā Warā 'a Dh ālikum 'An Tab tagh ū Bi'am wālikum Muĥşinī na Gh ayra Musāfiĥī na Famā A stam ta`tum Bihi Minhunn a Fa'ā tūhunn a 'Ujūrahunn a Far īđatan Wa Lā Junā ĥa `Alaykum Fīmā Tarāđaytum Bihi Min Ba`di A l-Far īđati 'Inn a A l-Laha Kā na `Alīmāan Ĥakīmāan [4.24] Янә ире булган хатыннар сезгә хәрам булды, мәгәр сугышта әсир төшкән ирле хатыннар хәләлдер. Дәхи дүрттән артыкны алу вә ислам динендә булмаган хатынны алу һәм хәрам талак белән талак ителгән хатынны алу. Ошбу күрсәтелгән хатыннар сезгә хәрам булды. Башка хатыннар сезгә хәләл булды, мәһер биреп өйләнегез яки җәрl
Wa Man Lam Yastaţi` Min kum Ţawlāan 'An Yan kiĥa A l-Muĥşanā ti A l-Mu'uminā ti Famin Mā Malakat 'Aymānukum Min Fatayātikumu A l-Mu'uminā ti Wa A ll ā hu 'A`lamu Bi'ī mānikum Ba`đukum Min Ba`đin Fān kiĥūhunn a Bi'idh ni 'Ahlihinn a Wa 'Ā tūhunn a 'Ujūrahunn a Bil-Ma`rū fi Muĥşanā tin Gh ayra Musāfiĥā tin Wa Lā Muttakh idh ā ti 'Akh dā nin Fa'idh ā 'Uĥşinn a Fa'in 'Atayna Bifāĥish atin Fa`alayhinn a Nişfu Mā `Alá A l-Muĥşanā ti Mina A l-`Adh ā bi Dh ālika Liman Kh ash iya A l-`Anata Min kum Wa 'An Taşbirū Kh ayrun Lakum Wa A ll ā hu Gh afū run Raĥī mun [4.25] Сезләрдән берегез фәкыйрь булып азат булган кызны яки хатынны алырга көче җитмәсә, ул сезнең кулыгызда булган мөэминә кәнизәкләрдән никахлансын! Сезнең иманыгызны Аллаһ белүчерәк. Азат булсагыз да, кол булсагыз да бер диндәсез. Кәнизәк хатыннарны хуҗаларының рөхсәте белән никахланыгыз һәм көчегез җиткән хәm
Yur ī du A l-Lahu Liyubayyina Lakum Wa Yahdiyakum Sunana A l-Ladh ī na Min Qab likum Wa Yatū ba `Alaykum Wa A ll ā hu `Alī mun Ĥakī mun [4.26] Аллаһу тәгалә сезгә үзенең хөкемнәрен ачык бөән кылырга һәм Коръән тәрбиясе белән әүвәлге чын хакыйкый мөселманнар юлына күндерергә һәм дә тәүбә итеп төзәлүегез бәрабәрендә сезне ярлыкарга телидер. Аллаһ белүче һәм хөкемче. يُر ِي دُ ا ل لَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ ا لَّذِي نَ مِن ْ قَب ْلِكُمْ وَيَت Wa A ll ā hu Yur ī du 'An Yatū ba `Alaykum Wa Yur ī du A l-Ladh ī na Yattabi`ū na A sh -Sh ahawā ti 'An Tamīlū Maylāan `Ažīmāan [4.27] Аллаһ сезнең тәүбә итеп төзәлүегезне тели. Шәһевәткә ияреп, азгынлыкта булган кешеләр сезнең чиктән нык үтүегезне, яки ерак адашуыгызны телиләр. وَاللَّهُ يُر ِي دُ أَن ْ يَتُو بَ عَلَيْكُمْ وَيُر ِي دُ ا لَّذِي نَ يَتَّبِعُو نَ ا ل شَّهَوَا تِ أَن ْ تَمِيلُوا مَيْلاً عَظِيما ً
Yur ī du A l-Lahu 'An Yukh affifa `An kum Wa Kh uliqa A l-'In sā nu Đa`īfāan [4.28] Аллаһ сезгә тормышта һәм диндә җиңеллекне тели, ягъни җиңел яшәргә, җиңел, дин тотарга юл күрсәтә. Кеше, әлбәттә, зәгыйфь-көчсез булып яратылды. (Әгәр бөтен дөнья кешеләре Коръән белән гамәл кылган булсалар иде, әлбәттә, яшәргә һәм дин тотарга җиңел булыр иде. Аллаһ кешеләргә шуны тели дә бит, ләкин күп кешеләр аны телә
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Lā Ta'kulū 'Am wālakum Baynakum Bil-Bāţili 'Illā 'An Takū na Tijāratan `An Tarāđin Min kum Wa Lā Taq tulū 'An fusakum 'Inn a A l-Laha Kā na Bikum Raĥīmāan [4.29] Ий мөэминнәр! Үзара малларыгызны хыянәт, золым юллар белән ашамагыз, мәгәр риза булышканыгыз хәлдә сәүдә белән кәсеп итеп ашагыз. Янә үз-үзегезне, яки дин кардәшегезне үтермәгез. Дөреслектә Аллаһ сезнең өчен рәхимле булды. يَا أَيُّهَا ا لَّذِي نَ آمَنُوا لاَ تَأْكُلُو ا أَمْوَالَكُم ْ بَيْنَكُم ْ بِا لْبَا
Wa Man Yaf`al Dh ālika `Ud wānāan Wa Žulmāan Fasawfa Nuşlī hi Nārāan Wa Kā na Dh ālika `Alá A l-Lahi Yasīrāan [4.30] Бер кеше хакын ашаса, яки үзен, я башка мөселманны үтерсә, ягъни бу эшләрне дошманлык вә золым юллары белән эшләсә, аны тиздән җәһәннәм утына салырбыз, Аллаһуга бу эш җиңел булды. وَمَن ْ يَفْعَلْ ذَلِكَ عُد ْوَانا ً وَظُلْما ً فَسَوْفَ نُصْلِي ه ِ ِ نَارا ً وَكَا نَ ذَلِكَ عَلَى ا ل لَّهِ يَسِيرا ً
'In Taj tanibū Kabā 'ir a Mā Tunhawna `Anhu Nukaffir `An kum Sayyi'ā tikum Wa Nud kh ilkum Mud kh alāan Kar īmāan [4.31] Әгәр Аллаһ тыйган гөнаһлы эшләрнең зурларыннан саклансагыз, ягъни фәхеш, хәрам һәм бидеґәт гамәлләрдән ерак булсагыз, җиңелрәк гөнаһларыгызны изге гамәлләрегез белән җуярсыз һәм сезне хөрмәтләп җәннәтләргә кертербез. إِن ْ تَج ْتَنِبُوا كَبَا ئِر َ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَن ْكُمْ سَيِّئَ اتِكُمْ وَنُد ْخِلْكُم
Wa Lā Tatamann aw Mā Fađđala A l-Lahu Bihi Ba`đakum `Alá Ba`đin Lilrr ijā li Naşī bun Mimm ā A ktasabū Wa Lilnn isā 'i Naşī bun Mimm ā A ktasab na Wa A s'alū A l-Laha Min Fađlihi 'Inn a A l-Laha Kā na Bikulli Sh ay'in `Alīmāan [4.32] Аллаһ кайберләрегезне кайберләрегездән артык кылган нәрсәгә өметләнмәгез, ягъни Аллаһ берегезгә дәрәҗә бирсә, аңа хөсөдлек кылмагыз. (Аллаһ ирләргә дәрәҗәне ике өлеш бирде, хатыннар: сез ирләр дәрәҗәсенә үрелмәгез һәм ирләр киемен кимәгез!) Ирләргә үзләре кылган гамәлләренең әҗере насыйп булыр. Хатыннарга да
Wa Likullin Ja`alnā Mawāliya Mimm ā Taraka A l-Wālidā ni Wa A l-'Aq rabū na Wa A l-Ladh ī na `Aqadat 'Aymānukum Fa'ā tūhum Naşībahum 'Inn a A l-Laha Kā na `Alá Kulli Sh ay'in Sh ahīdāan [4.33] Ата-анадан һәм якын кардәшләрдән калган малны бүлеп ала торган варислар кылдык һәрбер гаиләдә. Кайбер дуслар: "Кайсыбыз әүвәл үлсә, үлгәнебезнең малы, исән калганыбызга булыр", – дип ант итештеләр. Исән калган дустына үз өлешен бирегез! Калган малның алтыдан бере тияр. Дөреслектә Аллаһ һәрнәрсәгә шаһит булды. Ar-R ijā lu Qawwāmū na `Alá A n -Nisā ' Bimā Fađđala A l-Lahu Ba`đahum `Alá Ba`đin Wa Bimā 'An faqū Min 'Am wālihim Fālşşāliĥā tu Qānitā tun Ĥāfižā tun Lilgh aybi Bimā Ĥafiža A l-Lahu Wa A l-Lātī Takh āfū na Nush ūzahunn a Fa`ižūhunn a Wa A hjurūhunn a Fī A l-Mađāji`i Wa A đr ibūhunn a Fa'in 'Aţa`nakum Falā Tab gh ū `Alayhinn a Sabīlāan 'Inn a A l-Laha Kā na `Alīyāan Kabīrāan [4.34] Ирләр хатынга әдәп, тәрбия бирмәк өчен Каимнәрдер. Аллаһ мәхлукләрне кайберләрен кайберләреннән артык кылу белән, ирләр гакылда, куәттә хатыннардан өстен булды һәм малларын хатыннарга инфак кылу белән дә ирләрнең дәрәҗәсе өстендер. Изге хатыннар Аллаһуга һәм ирләренә итагать итәрләр, ирләре өйдә булмаганда
Wa 'In Kh iftum Sh iqā qa Baynihimā Fāb `ath ū Ĥakamāan Min 'Ahlihi Wa Ĥakamāan Min 'Ahlihā 'In Yur īdā 'Işlāĥāan Yuwaffiqi A l-Lahu Baynahumā 'Inn a A l-Laha Kā na `Alīmāan Kh abīrāan [4.35] Әгәр ир белән хатын арасында фетнә һәм дошманлык туса, шул вакытта тормышлары бозылудан курыксагыз, гаделлек белән тикшереп араларын төзәтү өчен, ирнең якыннарыннан бер гадел кешене һәм хатын ягыннан бер гадел кешене билгеләгез. Әгәр билгеләнгән кешеләр, ир белән хатын арасын чын күңелдән төзәтергә теләсәләр
Wa A `budū A l-Laha Wa Lā Tush r ikū Bihi Sh ay'ā an Wa Bil-Wālidayni 'Iĥsānāan Wa Bidh ī A l-Qurb á Wa A l-Yatām á Wa A l-Masākī ni Wa A l-Jā r i Dh ī A l-Qurb á Wa A l-Jā r i A l-Junubi Wa A ş-Şāĥibi Bil-Jan bi Wa A b ni A s-Sabī li Wa Mā Malakat 'Aymānukum 'Inn a A l-Laha Lā Yuĥib bu Man Kā na Mukh tālāan Fakh ūrāan [4.36] Аллаһуның үзенә генә ихлас гыйбадәт кылыгыз, аңа һичкемне, һичнәрсәне тиңдәш кылмагыз, аннары: ата-анага изгелек итегез һәм якын кардәшләргә, ятимнәргә, мескеннәргә, кардәш булган күршеләргә һәм кардәш булмаган күршеләргә дә изгелек итегез. Шулай ук сәфәрдә ят юлдашларга, үзегезгә кунак булып килгән юлчыларга һ
Al-Ladh ī na Yab kh alū na Wa Ya'murū na A n -Nā sa Bil-Bukh li Wa Yaktumū na Mā 'Ā tāhumu A l-Lahu Min Fađlihi Wa 'A`tad nā Lilkāfir ī na `Adh ābāan Muhīnāan [4.37] Ул мактанучылар һәрвакыт саранлык кылалар, кешеләрне дә саранлыкка өндиләр һәм Аллаһ рәхмәт кылып биргән байлыкны һәм белемне кешеләрдән яшерәләр. Аллаһ биргән нигъмәтләр белән мактанып көфран нигъмәт кылучы үзен зур тоткан ахмакларга хур итүче ґәзабны әзерләдек. ا لَّذِي نَ يَب ْخَلُو نَ و
Wa A l-Ladh ī na Yun fiqū na 'Am wālahum R i'ā 'a A n -Nā si Wa Lā Yu'uminū na Bil-Lahi Wa Lā Bil-Yawmi A l-'Ā kh ir i Wa Man Yakuni A sh -Sh ayţā nu Lahu Qar īnāan Fasā 'a Qar īnāan [4.38] Аллаһуга һәм ахирәткә ышанмаучыларда дөнья дәрәҗәсе өчен кешеләргә малларын рия белән бирәләр. (Алар шайтан куштаннарыдыр). Бер кешенең якын дусты шайтан булса, ул шайтан нинди яман дустыр. (Шулай булгач, Коръән белән гамәл кылмыйча, шайтанга дус булмагыз, бәлки Коръән белән гамәл кылып, шайтанга дошман булыгыз). Wa Mādh ā `Alayhim Law 'Ā manū Bil-Lahi Wa A l-Yawmi A l-'Ā kh ir i Wa 'An faqū Mimm ā Razaqahumu A l-Lahu Wa Kā na A l-Lahu Bihim `Alīmāan [4.39] Рия белән мал бирүчеләр әгәр Аллаһуга ышанып гыйбадәт кылсалар, ахирәткә ышанып әзерлек күрсәләр һәм аларга Аллаһ биргән байлыктан риясыз, фәкать Аллаһ ризалыгы өчен генә мохтаҗларга һәм Аллаһ юлына бирсәләр нинди зыян күрер иделәр? Аллаһ аларның эшен белүче булды. وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِا ل لَّهِ وَا 'Inn a A l-Laha Lā Yažlimu Mith qā la Dh arratin Wa 'In Taku Ĥasanatan Yuđā`ifhā Wa Yu'uti Min Ladunhu 'Aj rāan `Ažīmāan [4.40] Аллаһ бәндәләренә тузан хәтле дә золым итми, бәлки бәндәләр Аллаһуга карышып үзләренә золым итәләр. Әгәр ул тузан бөртеге хәтле эш – изгелек булса, Аллаһ ул изгелекне арттырыр һәм рәхмәтеннән олы әҗерне бирер. إِنّ َ ا ل لَّهَ لاَ يَظْلِمُ مِثْقَا لَ ذَرَّة ٍ وَإِن ْ تَكُ حَسَنَة ً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن ْ لَدُنْهُ أَج ْراً عَظِيما ً Fakayfa 'Idh ā Ji'nā Min Kulli 'Umm atin Bish ahī din Wa Ji'nā Bika `Alá Hā 'uulā ' Sh ahīdāan [4.41] Ни кылырлар, Коръән белән гамәл кылмаган кешеләрнең хәле ничек булыр? Һәрбер өммәтнең үзләреннән шәһитләр китергән чагыбызда Аллаһуга итагать кылмаган кешеләр ни әйтерләр? Янә, ий Мухәммәд ґәләйһиссәләм, сине өммәтеңә шаһит итеп китергән чагыбызда Коръән белән гамәл кылмаган өммәтең ни әйтер? فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِYawma'idh in Yawad du A l-Ladh ī na Kafarū Wa `Aşaw A r-Rasū la Law Tusawwá Bihimu A l-'Arđu Wa Lā Yaktumū na A l-Laha Ĥadīth āan [4.42] Ахирәттә хисап көнендә Аллаһуга, Коръәнгә ышанмаучылар, яки ышанып та Коръән белән гамәл кылмаган кешеләр һәм алар расүлгә дә каршылык күрсәттеләр, әнә шундый кешеләр туфрак булуны, җир алар белән тигез булуны теләрләр, дәхи "дөньяда чагыбызда Аллаһ сүзләре булган Коръән хөкемнәрен яшермәгән булсакчы", – диярл&
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Lā Taq rabū A ş-Şalāata Wa 'An tum Sukārá Ĥattá Ta`lamū Mā Taqūlū na Wa Lā Junubāan 'Illā `Ābir ī Sabī lin Ĥattá Tagh tasilū Wa 'In Kun tum Marđá 'Aw `Alá Safar in 'Aw Jā 'a 'Aĥadun Min kum Mina A l-Gh ā 'iţi 'Aw Lāmastumu A n -Nisā ' Falam Tajidū Mā 'an Fatayamm amū Şa`īdāan Ţayyibāan Fām saĥū Biwujūhikum Wa 'Aydīkum 'Inn a A l-Laha Kā na `Afūwāan Gh afūrāan [4.43] Ий мөэминнәр, исерткеч эчеп исереп ни сөйләгәнегезне белмәсәгез, намазга якын бармагыз! (Ул вакытта хәмер хәрам түгел иде, шул сәбәпле кайбер сахәбәләр исерек хәлдә намаз укып, аятьны хата укыдылар). Янә җөнүб хәлдә госелсез намазга якын бармагыз, мәгәр озын сәфәрдә су тапмасагыз тәяммүм белән укырсыз. Әгәр сырхау
'Alam Tara 'Ilá A l-Ladh ī na 'Ū tū Naşībāan Mina A l-Kitā bi Yash tarū na A đ-Đalālata Wa Yur īdū na 'An Tađillū A s-Sabī la [4.44] Ий Мухәммәд г-м, күрәсеңме? Аллаһ китабыннан өлеше бар яһүд һәм насара адашмакны сатып алалар һәм сезнең дә хак юлдан адашуыгызны телиләр. (Коръән белән гамәл кылмаган мөселманнар да алар кеби адашкан булалар). أَلَمْ تَرَ إِلَى ا لَّذِي نَ أُ وتُوا نَصِيبا ً مِنَ ا لْكِتَا بِ يَشْتَرُو نَ ا ل ضَّلاَلَةَ وَيُ Wa A ll ā hu 'A`lamu Bi'a`dā 'ikum Wa Kafá Bil-Lahi Walīyāan Wa Kafá Bil-Lahi Naşīrāan [4.45] Ий мөэминнәр! Сезнең дошманнарыгызны Аллаһ белүчерәктер. Сезгә Аллаһ җитәр эшләрегезне башкарырга һәм Аллаһ җитәдер сезгә ярдәм бирергә. وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَا ئِكُمْ وَكَفَى بِا ل لَّهِ وَلِيّا ً وَكَفَى بِا ل لَّهِ نَصِيرا ً
Mina A l-Ladh ī na Hādū Yuĥarr ifū na A l-Kalima `An Mawāđi`ihi Wa Yaqūlū na Sami`nā Wa `Aşaynā Wa A sma` Gh ayra Musma`in Wa Rā`inā Layyāan Bi'alsinatihim Wa Ţa`nāan Fī A d -Dī ni Wa Law 'Ann ahum Qālū Sami`nā Wa 'Aţa`nā Wa A sma` Wa A n žurnā Lakā na Kh ayrāan Lahum Wa 'Aq wama Wa Lakin La`anahumu A l-Lahu Bikufr ihim Falā Yu'uminū na 'Illā Qalīlāan [4.46] Яһүдләрдән кайберләре тәүраттагы Аллаһ сүзләрен урыныннан үзгәртәләр һәм Мухәммәд г-мгә әйтәләр: "Сүзеңне ишетәбез, ләкин киресенчә эшлибез һәм бездән ишетергә үзең риза булмаган яман сүзләрне ишет", – диләр. Алар телләре белән "раґинә" диләр, бу сүз "безгә илтифат ит" дигән мәгънәдә булса да, алар аны Мухәммәд г-&
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ū tū A l-Kitā ba 'Ā minū Bimā Nazzalnā Muşad diqāan Limā Ma`akum Min Qab li 'An Naţ misa Wujūhāan Fanarud dahā `Alá 'Ad bār ihā 'Aw Nal`anahum Kamā La`ann ā 'Aşĥā ba A s-Sab ti Wa Kā na 'Am ru A l-Lahi Maf`ūlāan [4.47] Ий китап бирелгән яһүдләр! Без иңдергән Коръәнгә ышаныгыз, үзегездә булган Тәүратка да ышанганыгыз хәлдә, йөзләрегезне каралтмас борын, ул кара йөзлеләрне артларындагы адашу юлларына дүндерербез яки шимбә көн Аллаһ хөкемен бозган кешеләрне ләгънәт кылганыбыз кеби, сезне дә ләгънәт кылмас борын иман китереп,
'Inn a A l-Laha Lā Yagh fir u 'An Yush raka Bihi Wa Yagh fir u Mā Dū na Dh ālika Liman Yash ā 'u Wa Man Yush r ik Bil-Lahi Faqadi A ftará 'Ith māan `Ažīmāan [4.48] Аллаһ үзенә тиңдәшлек кылуны гафу итмәс, тиңдәшлек кылудан башка гөнаһларны үзе теләгән кешедән гафу итәр. Бер кеше Аллаһуга кемнедер, нәрсәнедер тиңдәш кылса дөреслектә ул Аллаһуга олы ялганны ифтира кылган буладыр. إِنّ َ ا ل لَّهَ لاَ يَغْفِر ُ أَن ْ يُشْرَكَ بِه ِ ِ وَيَغْفِر ُ مَا دُو نَ ذَلِكَ لِمَن ْ يَش'Alam Tara 'Ilá A l-Ladh ī na Yuzakkū na 'An fusahum Bali A l-Lahu Yuzakkī Man Yash ā 'u Wa Lā Yužlamū na Fatīlāan [4.49] Ий Мухәммәд г-м! Күрәсеңме үзләрен гөнаһтан пакь санаган кешеләрне? Минем гөнаһым юк дип мактанучыны Аллаһ һич яратмый. Бәлки Аллаһ үзе теләгән кешене ярлыкап, гөнаһлардан пакьлар. Аллаһ лаклаган кешеләр ахирәттә фәтил хәтле дә золым ителмәсләр. (Фәтил дип хөрмә тешенең ярыгындагы ак җепкә әйтәләр). أَلَمْ تَرَ إِلَى A n žur Kayfa Yaftarū na `Alá A l-Lahi A l-Kadh iba Wa Kafá Bihi 'Ith māan Mubīnāan [4.50] "Карагыл, безнең Аллаһ хозурында гөнаһыбыз юк", – дип, ничек Аллаһуга ялганны нисбәт кылалар. Аларның зур гөнаһлы булулары өчен ялган сөйләүләре җитәдер. ا ن ظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُو نَ عَلَى ا ل لَّهِ ا لْكَذِبَ وَكَفَى بِهِ~ ِ إِثْما ً مُبِينا ً
'Alam Tara 'Ilá A l-Ladh ī na 'Ū tū Naşībāan Mina A l-Kitā bi Yu'uminū na Bil-Jib ti Wa A ţ -Ţāgh ū ti Wa Yaqūlū na Lilladh ī na Kafarū Hā 'uulā ' 'Ahd á Mina A l-Ladh ī na 'Ā manū Sabīlāan [4.51] Тәүраттан өлеш бирелгән яһүдләрне күрәсеңме? Алар ясалма мәгъбүдләргә һәм ялган хөкемнәргә ышаналар һәм кәферләргә әйтәләр: "Мөселманнарга караганда яһүдләр турырак юлдалар", – дип. أَلَمْ تَرَ إِلَى ا لَّذِي نَ أُ وتُوا نَصِيبا ً مِنَ ا لْكِتَا بِ يُؤْمِنُو نَ بِا لْجِب ْتِ وَا ل طَّاغُو تِ وَيَقُول 'Ū lā 'ika A l-Ladh ī na La`anahumu A l-Lahu Wa Man Yal`ani A l-Lahu Falan Tajida Lahu Naşīrāan [4.52] Әнә шул яһүдләрне Аллаһ ләгънәт кылды. Аллаһ бер кешене ләгънәт кылса, ул кеше туры юлны тапсын һәм ґәзабтан котылсын өчен һич тә ярдәмчене тапмассың. أُ وْلَا ئِكَ ا لَّذِي نَ لَعَنَهُمُ ا ل لَّهُ وَمَن ْ يَلْعَنِ ا ل لَّهُ فَلَن ْ تَجِدَ لَه ُ ُ نَصِيرا ً
'Am Lahum Naşī bun Mina A l-Mulki Fa'idh āan Lā Yu'utū na A n -Nā sa Naqīrāan [4.53] Ул яһүдләрнең байлыклары булса иде, әлбәттә, алар нәкыйра хәтле нәрсә дә башка кешеләргә бирмәс иделәр, ягъни алар бик сараннар. (Нәкыйра дип хөрмә тешенең өстендәге ноктага әйтелә). أَمْ لَهُمْ نَصِي ب ٌ مِنَ ا لْمُلْكِ فَإِذا ً لاَ يُؤْتُو نَ ا ل نّ َا سَ نَقِيرا ً
'Am Yaĥsudū na A n -Nā sa `Alá Mā 'Ā tāhumu A l-Lahu Min Fađlihi Faqad 'Ā taynā 'Ā la 'Ib rāhī ma A l-Kitā ba Wa A l-Ĥikmata Wa 'Ā taynāhum Mulkāan `Ažīmāan [4.54] Әя ул яһүдләр кешеләргә хөседлек кылалармы? Ул кешеләргә Аллаһ үз фазыйләтеннән нигъмәтләр яки дәрәҗә биргәне өчен. Дөреслектә Ибраһим балаларына китап бирдек, ислам диненең хөкемнәрен өйрәттек һәм зур байлык бирдек. أَمْ يَحْسُدُو نَ ا ل نّ َا سَ عَلَى مَا آتَاهُمُ ا ل لَّهُ مِن ْ فَضْلِه Faminhum Man 'Ā mana Bihi Wa Minhum Man Şad da `Anhu Wa Kafá Bijahann ama Sa`īrāan [4.55] Яһүдләрнең кайберсе Коръәнгә ышанды, кайберсе ышанмады. Коръәнне инкяр кылучыларына ґәзаб йөзеннән ут кыздырылган җәһәннәм җитәр. فَمِنْهُم ْ مَن ْ آمَنَ بِه ِ ِ وَمِنْهُم ْ مَن ْ صَدَّ عَنْهُ وَكَفَى بِجَهَنّ َمَ سَعِيرا ً
'Inn a A l-Ladh ī na Kafarū Bi'ā yātinā Sawfa Nuşlīhim Nārāan Kullamā Nađijat Julūduhum Bad dalnāhum Julūdāan Gh ayrahā Liyadh ūqū A l-`Adh ā ba 'Inn a A l-Laha Kā na `Azīzāan Ĥakīmāan [4.56] Аятьләребезне инкяр кылучыларны, әлбәттә, тиздән җәһәннәм утына салырбыз. Һәр кайчан тиреләре янып бетсә, тәннәренә яңадан тире үстерербез, ґәзабның катысын татысыннар өчен. Аллаһ үч алуда көчле һәм гаделлек белән хөкем итүчедер. إِنّ َ ا لَّذِي نَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارا ً كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم ْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُوداً غَيْرَهَا لِيَذُوقُوWa A l-Ladh ī na 'Ā manū Wa `Amilū A ş-Şāliĥā ti Sanud kh iluhum Jann ā tin Taj r ī Min Taĥtihā A l-'Anhā ru Kh ālidī na Fīhā 'Abadāan Lahum Fīhā 'Azwā jun Muţahharatun Wa Nud kh iluhum Žillā Žalīlāan [4.57] Әмма иман китереп, Коръән тәгълимәте белән изге гамәлләр кылган кешеләрне тиздән асларыннан елгалар агучы җәннәтләргә кертербез, анда мәңге калганнары хәлдә аларга җәннәтләрдә пакь, гүзәл хатыннар булыр һәм аларны рәхәтлек күләгәсенә кертербез. وَالَّذِي نَ آمَنُوا وَعَمِلُوا ا ل صَّالِحَا تِ سَن
'Inn a A l-Laha Ya'murukum 'An Tu'uad dū A l-'Amānā ti 'Ilá 'Ahlihā Wa 'Idh ā Ĥakam tum Bayna A n -Nā si 'An Taĥkumū Bil-`Ad li 'Inn a A l-Laha Ni`imm ā Ya`ižukum Bihi 'Inn a A l-Laha Kā na Samī`āan Başīrāan [4.58] Дөреслектә Аллаһ әманәтләрен әһелләренә тапшырырга сезгә әмер итәдер һәм кешеләр арасында хөкем итсәгез, гаделлек белән хөкем итегез, диядер. Аллаһуның сезне Коръән белән вәгазь кылуы ни хуш нигъмәттер. Әлбәттә, Аллаһ сүзләрегезне ишетүче, эшләрегезне күрүче булды. إِنّ َ ا ل لَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن ْ تُؤَدّ
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū 'Aţī`ū A l-Laha Wa 'Aţī`ū A r-Rasū la Wa 'Ū lī A l-'Am r i Min kum Fa'in Tanāza`tum Fī Sh ay'in Farud dū hu 'Ilá A l-Lahi Wa A r-Rasū li 'In Kun tum Tu'uminū na Bil-Lahi Wa A l-Yawmi A l-'Ā kh ir i Dh ālika Kh ayrun Wa 'Aĥsanu Ta'wīlāan [4.59] Ий мөэминнәр! Аллаһуга итагать итегез, һәм рәсүлгә итагать итегез! Шулай ук үзегездән булган Коръән белән гамәл кылып, Коръән дәлилләре белән әмер итүче дини хуҗаларыгызга да итагать итегез! (Әмма дин эшләрендә Коръән белән гамәл кылмаучыга итагать кылыш юк). Әгәр бер дини мәсьәләдә бәхәсләшсәгез, ул мәсьәләне Ал
'Alam Tara 'Ilá A l-Ladh ī na Yaz`umū na 'Ann ahum 'Ā manū Bimā 'Un zila 'Ilayka Wa Mā 'Un zila Min Qab lika Yur īdū na 'An Yataĥākamū 'Ilá A ţ -Ţāgh ū ti Wa Qad 'Umirū 'An Yakfurū Bihi Wa Yur ī du A sh -Sh ayţā nu 'An Yuđillahum Đalālāan Ba`īdāan [4.60] Күрәсеңме, алар сиңа иңдерелгән Коръәнгә һәм синнән әүвәл иңдерелгән китапларга да ышанабыз, дип, синең белән бәхәсләшәләр, әмма үзләре Аллаһудан башка берәр мәхлуктән хөкем иттерүне телиләр, алар Аллаһудан башканы илаһә тотуны инкяр кылыгыз, дип боерылдылар. Шайтан аларны Аллаһудан башка бер мәхлуктән хөкем
Wa 'Idh ā Qī la Lahum Ta`ālaw 'Ilá Mā 'An zala A l-Lahu Wa 'Ilá A r-Rasū li Ra'ayta A l-Munāfiqī na Yaşud dū na `An ka Şudūdāan [4.61] Әгәр монафикъларга әйтелсә: "Аллаһ иңдергән Коръәнгә һәм расүл г-мнең хөкемнәренә килегез", – дип, шул вакытта күрерсең аларны синнән баш тартырлар ныклап баш тарту белән. وَإِذَا قِي لَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَن زَلَ ا ل لَّهُ وَإِلَى ا ل رَّسُو لِ رَأَيْتَ ا لْمُنَافِقِي نَ يَصُدُّو نَ عَن ْكَ صُدُودا ً Fakayfa 'Idh ā 'Aşābat/hum Muşībatun Bimā Qad damat 'Aydīhim Th umm a Jā 'ū ka Yaĥlifū na Bil-Lahi 'In 'Arad nā 'Illā 'Iĥsānāan Wa Tawfīqāan [4.62] Әгәр ул монафикъларга үзләре кылган явызлыклары сәбәпле бер каза килсә, яки хөкем лязем булса, күр, ничек мөгамәлә кылырлар? (Ґүмәр радияллаһу ґәнһү бер монафикъның башын кисте, ислам зарарына монафикълар тарафыннан салынган мәсҗидне Мухәммәд г-м җимерде). Шуннан соң монафикълар синең яныңа килделәр һәм Аллаһ ис
'Ū lā 'ika A l-Ladh ī na Ya`lamu A l-Lahu Mā Fī Qulūbihim Fa'a`r iđ `Anhum Wa `Ižhum Wa Qul Lahum Fī 'An fusihim Qawlāan Balīgh āan [4.63] Ул монафикъларның күңелләрендә булган бозык ниятләрен Аллаһ бик яхшы белә. Син аларны Коръән белән вәгазь кыл! Әгәр вәгазьне кабул кылмасалар, аларның эшләре турында каты әйтеп, икейөзле икәнлекләрен үзләренә белдер. أُ وْلَا ئِكَ ا لَّذِي نَ يَعْلَمُ ا ل لَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْر ِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُل ْ لَهُمْ فِي Wa Mā 'Arsalnā Min Rasū lin 'Illā Liyuţā `a Bi'idh ni A l-Lahi Wa Law 'Ann ahum 'Idh Žalamū 'An fusahum Jā 'ū ka Fāstagh farū A l-Laha Wa A stagh fara Lahumu A r-Rasū lu Lawajadū A l-Laha Tawwābāan Raĥīmāan [4.64] Рәсүлләрдән һичберсен җибәрмәдек, мәгәр җибәрсәк Аллаһ әмере буенча кешеләр Аллаһуга һәм расүлгә итагать итсеннәр өчен генә җибәрдек. Аллаһуга карышып үзләренә золым итүчеләр әгәр сиңа килеп тәүбә итсәләр, гөнаһларын икърар кылып Аллаһудан ярлыкауны сорасалар һәм расүл дә алар өчен ярлыкауны Аллаһудан сор
Falā Wa Rab bika Lā Yu'uminū na Ĥattá Yuĥakkimū ka Fīmā Sh ajara Baynahum Th umm a Lā Yajidū Fī 'An fusihim Ĥarajāan Mimm ā Qađayta Wa Yusallimū Taslīmāan [4.65] Раббың исеме белән ант итеп әйтәм мөселманнар үзара бәхәсләшкән эшләре турысында: "Ий Мухәммәд г-м! Синнән хөкем иттермичә чын иманлы була алмаслар, алар синең хөкемеңә күңелләрендә шик калдырмаслар һәм синең хөкемеңә чын күңелдән риза булып мөсәлләм булырлар, әнә шул эшне эшләгәнгә чаклы камил мөэмин булмасл
Wa Law 'Ann ā Katab nā `Alayhim 'Ani A q tulū 'An fusakum 'Aw A kh rujū Min Diyār ikum Mā Fa`alū hu 'Illā Qalī lun Minhum Wa Law 'Ann ahum Fa`alū Mā Yū`ažū na Bihi Lakā na Kh ayrāan Lahum Wa 'Ash ad da Tath bītāan [4.66] Әгәр мөшрикләргә һәм монафикъларга: "Үзегезне-үзегез үтерегез яки йортларыгызны ташлап чыгыгыз", – дип боерсак, бу эшне алардан бик азлары эшләр иде. Әгәр дин тотучылар бар да Аллаһ вәгазе белән вәгазьләнеп гамәл кылсалар, әлбәттә, хәерле һәм туры юлда тору булыр иде. وَلَوْ أَنّ َا كَتَب ْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ ا ق ْتُلُ Wa 'Idh āan La'ā taynāhum Min Ladunn ā 'Aj rāan `Ažīmāan [4.67] Әгәр чын күңелдән Аллаһ һәм расүл хөкемнәренә риза булып, Коръән, сөннәт дәлиле белән гамәл кылучы булсалар, әлбәттә, аларга үз хозурыбыздан олы әҗерләр, ягъни җәннәт нигъмәтләрен бирер идек. وَإِذا ً لَآتَيْنَاهُم ْ مِن ْ لَدُنّ َا أَج ْراً عَظِيما ً
Wa Lahadaynāhum Şirāţāan Mustaqīmāan [4.68] Һәм дә аларны туры юлга күндерер идек. وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطا ً مُسْتَقِيما ً
Wa Man Yuţi`i A l-Laha Wa A r-Rasū la Fa'ū lā 'ika Ma`a A l-Ladh ī na 'An`ama A l-Lahu `Alayhim Mina A n -Nabīyī na Wa A ş-Şid dīqī na Wa A sh -Sh uhadā 'i Wa A ş-Şāliĥī na Wa Ĥasuna 'Ū lā 'ika Rafīqāan [4.69] Аллаһуга һәм расүлгә итагать иткән мөэминнәр, Аллаһ нигъмәтләгән пәйгамбәрләр, турылык белән алга чыккан ситдыйкләр, Аллаһ юлында сугышып шәһит булган мөэминнәр белән җәннәттә бергә булырлар. Шушы дүрт төрле затларга юлдаш булу – ни күркәм, ни хуш юлдашлыктыр. وَمَن ْ يُطِعِ ا ل لَّهَ وَا ل رَّس Dh ālika A l-Fađlu Mina A l-Lahi Wa Kafá Bil-Lahi `Alīmāan [4.70] Бу фазыйләт Аллаһудан, ягъни Аллаһуга һәм расүлгә итагат кылучыларның җәннәттә бөек дәрәҗәле затлар белән бергә булулары Аллаһуның рәхмәтеннәндер. Бу дүрт төрле затлар янына җәннәткә керергә кем тиешлерәк икәнен белергә Аллаһ җитәдер. ذَلِكَ ا لْفَضْلُ مِنَ ا ل لَّهِ وَكَفَى بِا ل لَّهِ عَلِيما ً
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Kh udh ū Ĥidh rakum Fān firū Th ubā tin 'Aw A n firū Jamī`āan [4.71] Ий мөэминнәр! Сугыш коралларыгызны алыгыз да дошманга каршы төркем-төркем барыгыз, яки барыгыз да җыелып бергә барыгыз. يَا أَيُّهَا ا لَّذِي نَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَان فِرُوا ثُبَا تٍ أَوْ ا ن فِرُوا جَمِيعا ً
Wa 'Inn a Min kum Laman Layubaţ ţi'ann a Fa'in 'Aşābatkum Muşībatun Qā la Qad 'An`ama A l-Lahu `Alayya 'Idh Lam 'Akun Ma`ahum Sh ahīdāan [4.72] Ий мөэминнәр! Дөреслектә сезнең арагызда сугышка кичегеп баручы, яки бөтенләй бармаучы монафикълар бар. Сезгә сугышта кайгы ирешсә, сугышка чыкмаган монафикъ шатланып әйтте: "Мөселманнар белән бергә сугышка чыкмавым сәбәпле, Аллаһ, шиксез, миңа ингам кылды, әгәр сугышка барган булсам, миңа да кайгы ирешкән булыр
Wa La'in 'Aşābakum Fađlun Mina A l-Lahi Layaqūlann a Ka'an Lam Takun Baynakum Wa Baynahu Mawad datun Yā Laytanī Kun tu Ma`ahum Fa'afū za Fawzāan `Ažīmāan [4.73] Әгәр сезгә сугышта Аллаһуның рәхмәте белән җиңү һәм ґәнимәт малын алу фазыйләте ирешсә, ул монафикъ гүя сезнең белән бер вакытта да бергә булмаган төсле әйтер: "Кәшки мин мөселманнар белән бергә сугышта булган булсам, зур максатыма ирешкән булыр идем", – дип. وَلَئِنْ أَصَابَكُمْ فَضْل ٌ مِنَ ا ل لَّهِ لَيَقُولَنّ َ كَأَن ْ
Falyuqātil Fī Sabī li A l-Lahi A l-Ladh ī na Yash rū na A l-Ĥayāata A d -Dun yā Bil-'Ā kh irati Wa Man Yuqātil Fī Sabī li A l-Lahi Fayuq tal 'Aw Yagh lib Fasawfa Nu'utī hi 'Aj rāan `Ažīmāan [4.74] Мөэминнәр Аллаһ юлында сугыш кылсыннар ахирәтне дөньяга саткан – алыштырган кешеләр белән. Әгәр бер мөэмин Аллаһ юлында сугышып үтерелсә, яки кәферне җиңсә, ул мөэмингә тиздән җәннәт нигъмәтләрен бирербез. فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِي لِ ا ل لَّهِ ا لَّذِي نَ يَشْرُو نَ ا لْحَيَا ةَ ا ل دُّن<
Wa Mā Lakum Lā Tuqātilū na Fī Sabī li A l-Lahi Wa A l-Mustađ`afī na Mina A r-R ijā li Wa A n -Nisā ' Wa A l-Wildā ni A l-Ladh ī na Yaqūlū na Rab banā 'Akh r ij nā Min Hadh ihi A l-Qaryati A ž-Žālimi 'Ahluhā Wa A j `al Lanā Min Ladun ka Walīyāan Wa A j `al Lanā Min Ladun ka Naşīrāan [4.75] Ий мөэминнәр! Ни булды сезгә, Аллаһ юлында сугышмыйсыз? Ни булды сезгә, кәферләр кулында әсир булган загыйфь ирләрне, хатыннар һәм балаларны коткару өчен сугышмыйсыз? Ул загыйфь ирләр "Ий Раббыбыз, хуҗалары залим булган шәһәрдән безне чыгар", – диләр. Янә ул зәгыйфьләр: "Ий Раббыбыз, безне залимнәр кулыннан коткаруч
Al-Ladh ī na 'Ā manū Yuqātilū na Fī Sabī li A l-Lahi Wa A l-Ladh ī na Kafarū Yuqātilū na Fī Sabī li A ţ -Ţāgh ū ti Faqātilū 'Awliyā 'a A sh -Sh ayţā ni 'Inn a Kayda A sh -Sh ayţā ni Kā na Đa`īfāan [4.76] Иманлы кешеләр Аллаһ юлында сугышырлар. Әмма имансызлар шайтан юлында сугышырлар. Шайтан дуслары – имансызлар белән сугышыгыз! Дөреслектә шайтанның хәйләсе зәгыйфь булды, шуның өчен иманлы кешеләрне куркыта алмас. ا لَّذِي نَ آمَنُوا يُقَاتِلُو نَ فِي سَبِي لِ ا ل لَّهِ وَا لَّذِي نَ كَفَرُو 'Alam Tara 'Ilá A l-Ladh ī na Qī la Lahum Kuffū 'Aydiyakum Wa 'Aqīmū A ş-Şalāata Wa 'Ā tū A z-Zakāata Falamm ā Kutiba `Alayhimu A l-Qitā lu 'Idh ā Far ī qun Minhum Yakh sh awna A n -Nā sa Kakh ash yati A l-Lahi 'Aw 'Ash ad da Kh ash yatan Wa Qālū Rab banā Lima Katab ta `Alaynā A l-Qitā la Lawlā 'Akh kh artanā 'Ilá 'Ajalin Qar ī bin Qul Matā `u A d -Dun yā Qalī lun Wa A l-'Ā kh iratu Kh ayrun Limani A ttaq á Wa Lā Tužlamū na Fatīlāan [4.77] Әя күрдеңме: "Кулларыгызны сугыштан тыегыз, намазларыгызны үтәгез һәм зәкәтләрегезне бирегез", – дип әйтелгән мөселманнарны? Аларга сугыш фарыз ителгәч, алардан бер төркем сугыштан куркыр булды Аллаһудан курыккан кеби, яки Аллаһудан да артыграк куркыр булды. Сугыштан курыккан мөселманнар әйттеләр: "Ий Раббыб
'Aynamā Takūnū Yud r ikkumu A l-Mawtu Wa Law Kun tum Fī Burū jin Mush ayyadatin Wa 'In Tuşib hum Ĥasanatun Yaqūlū Hadh ihi Min `In di A l-Lahi Wa 'In Tuşib hum Sayyi'atun Yaqūlū Hadh ihi Min `In dika Qul Kullun Min `In di A l-Lahi Famā li Hā 'uulā ' A l-Qawmi Lā Yakādū na Yafqahū na Ĥadīth āan [4.78] Кай урында булсагыз да, сезгә үлем ирешер, әгәр күккә терәлгән, бик таза төзелгән кыл эчендә булсагыз да. Әгәр монафикъларга ґәнимәт малы кеби нигъмәт ирешсә, бу нигъмәт Аллаһудан диләр, әгәр аларга каза, кайгы ирешсә: "Ий Мухәммәд г-м, бу кайгы безгә синең шомлыгыңнан иреште", – диләр. Син әйт: "Кемгә нәрсә ирешсә дә, һәмм
Mā 'Aşābaka Min Ĥasanatin Famina A l-Lahi Wa Mā 'Aşābaka Min Sayyi'atin Famin Nafsika Wa 'Arsalnā ka Lilnn ā si Rasūlāan Wa Kafá Bil-Lahi Sh ahīdāan [4.79] Әгәр яхшылыктан сиңа бер шатлык ирешсә, ул шатлык Аллаһудан, әгәр казадан бер кайгы ирешсә, бу кайгы үзеңнең кимчелегеңнәндер. Янә сине, ий Мухәммәд г-м, бөтен дөнья кешеләренә ислам динен өйрәтер өчен илче итеп җибәрдек. Кешеләрнең бөтен эшләрен күреп, белеп торырга Аллаһ үзе җитәдер. مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَة ٍ فَمِنَ Man Yuţi`i A r-Rasū la Faqad 'Aţā `a A l-Laha Wa Man Tawallá Famā 'Arsalnā ka `Alayhim Ĥafīžāan [4.80] Бер кеше расүлгә итагать итсә – Аллаһуга итагать иткән буладыр, вә бер кеше расүлгә итагать итүдән баш тартса, дөреслектә Аллаһуга итагать итүдән баш тарткан буладыр, без сине итагать итмәгән кешеләрне саклаучы итеп җибәрмәдек. مَن ْ يُطِعِ ا ل رَّسُو لَ فَقَد ْ أَطَا عَ ا ل لَّهَ وَمَن Wa Yaqūlū na Ţā`atun Fa'idh ā Barazū Min `In dika Bayyata Ţā 'ifatun Minhum Gh ayra A l-Ladh ī Taqū lu Wa A ll ā hu Yaktubu Mā Yubayyitū na Fa'a`r iđ `Anhum Wa Tawakkal `Alá A l-Lahi Wa Kafá Bil-Lahi Wa Kīlāan [4.81] Монафикълар күз алдында: "Ий Мухәммәд г-м, сиңа итагать итәбез", – диләр, әгәр синең яныңнан чыгып китсәләр, алардан бер таифә кич булгач җыелып, синең янында сөйләгән сүзләрдән башка сүзләрне сөйли. Ягъни расүлгә итагать итмәгез", – диләр. Аллаһ монафикъларның үзгәртеп сөйләгән сүзләрен язар. Алардан киселегез һәм һ
'Afalā Yatadab barū na A l-Qur'ā na Wa Law Kā na Min `In di Gh ayr i A l-Lahi Lawajadū Fī hi A kh tilāfāan Kath īrāan [4.82] Ни өчен күп кешеләр Коръәннең мәгънәсен фикерләп, уйлап карамыйлар? Чын күңелдән фикерләп укысалар, әлбәттә, Коръәннең Аллаһ сүзләре икәнлеген белер иделәр. Әгәр бу Коръән Аллаһудан башка бер кешенең сүзләре булса иде, әлбәттә, кешеләр ул Коръәндә бер-берсенә каршы булган сүзләрне күп табар иделәр. أَفَلاَ يَتَدَبَّر Wa 'Idh ā Jā 'ahum 'Am run Mina A l-'Am ni 'Awi A l-Kh awfi 'Adh ā`ū Bihi Wa Law Rad dū hu 'Ilá A r-Rasū li Wa 'Ilá 'Ū lī A l-'Am r i Minhum La`alimahu A l-Ladh ī na Yastan biţūnahu Minhum Wa Lawlā Fađlu A l-Lahi `Alaykum Wa Raĥmatuhu Lā ttaba`tumu A sh -Sh ayţā na 'Illā Qalīlāan [4.83] Әгәр монафикъларга сугыш сәфәрендә булган мөселманнарның сугышка әзерләнмичә тыныч торулары, яки дошман ґәскәреннән курыккан хәбәрләре килсә, ул хәбәрне шатланып, халык арасына фаш итәләр мөселманнар күңленә курку салыр өчен. Әгәр ул хәбәрне расүлгә һәм мөселманнарның әмирләренә генә әйтсәләр иде, ул вакыт
Faqātil Fī Sabī li A l-Lahi Lā Tukallafu 'Illā Nafsaka Wa Ĥarr iđi A l-Mu'uminī na `Asá A l-Lahu 'An Yakuffa Ba'sa A l-Ladh ī na Kafarū Wa A ll ā hu 'Ash ad du Ba'sāan Wa 'Ash ad du Tan kīlāan [4.84] Ий Мухәммәд г-м, Аллаһ юлында сугыш кыл! Пәйгамбәрлек эшеннән башка эш белән бурычлы ителмәссең. Сугыш лязем булганда мөселманнарны сугышка кызыктыр. Шаять Аллаһ кәферләрнең мөселманнарга булган каты зарарын тыяр, Аллаһ зарар бирүдә катырак һәм ґәзаб кылуда да катырактыр. فَقَاتِلْ فِي سَبِي لِ ا ل لَّهِ لاَ تُكَلَّفُ
Man Yash fa` Sh afā`atan Ĥasanatan Yakun Lahu Naşī bun Minhā Wa Man Yash fa` Sh afā`atan Sayyi'atan Yakun Lahu Kiflun Minhā Wa Kā na A l-Lahu `Alá Kulli Sh ay'in Muqītāan [4.85] Бер мөэмин, авырлыкта калган яки хаксыз җәберләнгән мөэминнәргә ярдәм итсә, аларга шәфкатьле сүзләр әйтсә, үзенә дә кылган изгелеге хәтле өлеш булыр. Вә бер кеше хаксыз мөэминнәргә нинди булса да зарар ирештерсә, үзенә дә шул хәтле зарар ирешер. Аллаһуның һәр нәрсәгә көче җитә торган булды. مَن ْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَة Wa 'Idh ā Ĥuyyītum Bitaĥīyatin Faĥayyū Bi'aĥsana Minhā 'Aw Rud dūhā 'Inn a A l-Laha Kā na `Alá Kulli Sh ay'in Ĥasībāan [4.86] Ий мөэминнәр! Әгәр сезгә берәүдән бүләк бирелсә, бүләк бирүчегә артыграк бүләк бирегез, яки үзегез алган бүләк хәтле бирегез! Шиксез, Аллаһ һәрнәрсәне хисап кылучы. (Бүләкнең һәр мөэмин өчен мөмкин һәм лязем булганы сәлам бирү һәм кайтарудыр). وَإِذَا حُيِّيتُم ْ بِتَحِيَّة ٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنّ َ Al-Lahu Lā 'Ilā ha 'Illā Huwa Layaj ma`ann akum 'Ilá Yawmi A l-Qiyāmati Lā Rayba Fī hi Wa Man 'Aşdaqu Mina A l-Lahi Ĥadīth āan [4.87] Аллаһудан башка Илаһә-мәгъбуд юк, мәгәр Аллаһ үзе генә. Кыямәтнең булачагында һич тә шик юк, ул көндә Аллаһ, әлбәттә, сезне хөкем итәр өчен җыяр. Аллаһудан да дөресерәк сөйләүче бармы? Әлбәттә, юк! Аллаһуның "кыямәт була" диген сүзе, әлбәттә, карар кылынган сүздер. ا ل لَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَيَج ْمَعَنّ َكُمْ إِلَى يَوْمِ ا لْقِي
Famā Lakum Fī A l-Munāfiqī na Fi'atayni Wa A ll ā hu 'Arkasahum Bimā Kasabū 'Atur īdū na 'An Tahdū Man 'Ađalla A l-Lahu Wa Man Yuđlili A l-Lahu Falan Tajida Lahu Sabīlāan [4.88] Ий мөэминнәр! Ни булды сезгә, монафикълар турында икегә бүленәсез? Аллаһ аларны мөселман булганнарыннан соң монафикълык кылганнары сәбәпле әүвәлге көферлекләренә кайтарды. Ий мөэминнәр! Аллаһ адаштырган кәферләрне, яки монафикъларны туры юлга күндермәкче буласызмы? Юк, күндерә алмассыз! Аллаһ бер кешене ада
Wa Ddū Law Takfurū na Kamā Kafarū Fatakūnū na Sawā 'an Falā Tattakh idh ū Minhum 'Awliyā 'a Ĥattá Yuhājirū Fī Sabī li A l-Lahi Fa'in Tawallaw Fakh udh ūhum Wāq tulūhum Ĥayth u Wajad tumūhum Wa Lā Tattakh idh ū Minhum Walīyāan Wa Lā Naşīrāan [4.89] Ул монафикълар үзләре имансыз булганнары кеби, сезнең дә имансыз булуыгызны телиләр. Әгәр аларга иярсәгез, алар белән бертигез кәфер булыр идегез, шулай булгач, алардан һичкемне дус тотмагыз! Исламны кабул итеп, динне куәтләр өчен һиҗерәт иткәннәренә чаклы. Әгәр ул монафикълар тәүбә итеп, чын мөселман булудан баm
'Illā A l-Ladh ī na Yaşilū na 'Ilá Qawmin Baynakum Wa Baynahum Mīth ā qun 'Aw Jā 'ū kum Ĥaşirat Şudūruhum 'An Yuqātilūkum 'Aw Yuqātilū Qawmahum Wa Law Sh ā 'a A l-Lahu Lasallaţahum `Alaykum Falaqātalūkum Fa'ini A `tazalūkum Falam Yuqātilūkum Wa 'Alqaw 'Ilaykumu A s-Salama Famā Ja`ala A l-Lahu Lakum `Alayhim Sabīlāan [4.90] Мәгәр алар белән сезнең арада сугышмау солыхы булган кәферләрне үтермәгез, шулай ук кәферләрне яклап сезгә каршы сугышуны һәм сезне яклап кәферләргә каршы сугышуны да мәкрөһ күрүдән күңелләре тарыгып, синең яныңа килгән, бер якка да катнашмыйча сугышсыз торырга теләгән кешеләрне дә үтермәгез! Әгәр Аллаһ телә
Satajidū na 'Ā kh ar ī na Yur īdū na 'An Ya'manūkum Wa Ya'manū Qawmahum Kulla Mā Rud dū 'Ilá A l-Fitnati 'Urkisū Fīhā Fa'in Lam Ya`tazilūkum Wa Yulqū 'Ilaykumu A s-Salama Wa Yakuffū 'Aydiyahum Fakh udh ūhum Wāq tulūhum Ĥayth u Th aqiftumūhum Wa 'Ū la'ikum Ja`alnā Lakum `Alayhim Sulţānāan Mubīnāan [4.91] Ий мөэминнәр! Икенче төрле кәферләрне дә табарсыз, алар, ышанычлы булган булып, сезне тынычландырырга тырышырлар һәм үз кавемнәренә дә ышанычлы булуны теләрләр. Һәркайчан алар көферлеккә яки мөселманнар белән сугышырга чакырылсалар, әлбәттә, кайтып төшәрләр көферлеккә һәм мөселманнар белән сугышырга. Әгәр у
Wa Mā Kā na Limu'uminin 'An Yaq tula Mu'umināan 'Illā Kh aţa'an Wa Man Qatala Mu'umināan Kh aţa'an Fataĥr ī r u Raqabatin Mu'uminatin Wa Diyatun Musallamatun 'Ilá 'Ahlihi 'Illā 'An Yaşşad daqū Fa'in Kā na Min Qawmin `Adū win Lakum Wa Huwa Mu'uminun Fataĥr ī r u Raqabatin Mu'uminatin Wa 'In Kā na Min Qawmin Baynakum Wa Baynahum Mīth ā qun Fadiyatun Musallamatun 'Ilá 'Ahlihi Wa Taĥr ī r u Raqabatin Mu'uminatin Faman Lam Yajid Faşiyā mu Sh ahrayni Mutatābi`ayni Tawbatan Mina A l-Lahi Wa Kā na A l-Lahu `Alīmāan Ĥakīmāan [4.92] Бер мөэминнең икенче мөэминне үтермәге һич тә дөрес булмас, мәгәр хаталык илә үтерсә кәффәрәт лязем булыр. Бер мөэмин хаталык илә бер мөэминне үтерсә, кәффәрәте – мөэмин булган бер колны азат итүдер һәм үтерелгән мөэминнең Варисләренә кан хакын түләүдер, мәгәр варислар гафу итсәләр, бернинди җәза бирелми. Әгәр ха
Wa Man Yaq tul Mu'umināan Muta`amm idāan Fajazā 'uuhu Jahann amu Kh ālidāan Fīhā Wa Gh ađiba A l-Lahu `Alayhi Wa La`anahu Wa 'A`ad da Lahu `Adh ābāan `Ažīmāan [4.93] Бер мөэмин хатасыз, хаслап, бер мөэминне үтерсә, аның җәзасы – мәңге калганы хәлдә җәһәннәмдер, Аллаһ аңа ачуланды вә ләгънәт кылды һәм аңа олы ґәзаб әзерләде. وَمَن ْ يَق ْتُلْ مُؤْمِنا ً مُتَعَمّ ِدا ً فَجَزَا ؤُه ُ ُ جَهَنّ َمُ خَالِدا ً فِيهَا وَغَضِبَ ا ل لَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَه ُ ُ وَأَعَدَّ لَه ُ ُ عَذَاباً عَظِيما ً
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū 'Idh ā Đarab tum Fī Sabī li A l-Lahi Fatabayyanū Wa Lā Taqūlū Liman 'Alq á 'Ilaykumu A s-Salā ma Lasta Mu'umināan Tab tagh ū na `Arađa A l-Ĥayāati A d -Dun yā Fa`in da A l-Lahi Magh ānimu Kath īratun Kadh ālika Kun tum Min Qab lu Famann a A l-Lahu `Alaykum Fatabayyanū 'Inn a A l-Laha Kā na Bimā Ta`malū na Kh abīrāan [4.94] Ий мөэминнәр! Әгәр Аллаһ юлында сугышта йөрсәгез акырынлык илә ачыклагыз, кешеләрне яхшылап таныгыз, сәлам биреп, үзегезгә итагать иткән кешегә: "Син мөэмин түгел", – димәгез һәм дөнья малына кызыгып, аны үтермәгез! Бит Аллаһ кулындадыр күп ганимәтләр. Башта үзегез дә шундый идегез, Аллаһ сезгә ингам кылды һиҗерәт и&
Lā Yastawī A l-Qā`idū na Mina A l-Mu'uminī na Gh ayru 'Ū lī A đ-Đarar i Wa A l-Mujāhidū na Fī Sabī li A l-Lahi Bi'am wālihim Wa 'An fusihim Fađđala A l-Lahu A l-Mujāhidī na Bi'am wālihim Wa 'An fusihim `Alá A l-Qā`idī na Darajatan Wa Kullāan Wa`ada A l-Lahu A l-Ĥusn á Wa Fađđala A l-Lahu A l-Mujāhidī na `Alá A l-Qā`idī na 'Aj rāan `Ažīmāan [4.95] Гозерсез сугыштан калган мөселманнар, җаннары һәм тәннәре белән Аллаһ юлында сугышкан мөселманнар белән бертигез булмаслар. Җаннары һәм маллары белән Аллаһ юлында сугышкан мөселманнарны, Аллаһ гозерсез сугыштан калган мөселманнардан дәрәҗәдә артык итте. Аллаһ иманлы мөселманнарның һәммәсенә дә әҗерне як
Darajā tin Minhu Wa Magh firatan Wa Raĥmatan Wa Kā na A l-Lahu Gh afūrāan Raĥīmāan [4.96] Аллаһ аның юлында сугышканнарга күп дәрәҗәләр бирде, гөнаһларын гафу итте, үзләренә рәхмәт кылды. Аллаһ үзенә итагать иткән мөэминнәрне ярлыкаучы һәм аларга рәхмәт кылучы булды. دَرَجَا ت ٍ مِنْهُ وَمَغْفِرَة ً وَرَحْمَة ً وَكَا نَ ا ل لَّهُ غَفُورا ً رَحِيما ً
'Inn a A l-Ladh ī na Tawaffāhumu A l-Malā 'ikatu Žālimī 'An fusihim Qālū Fī ma Kun tum Qālū Kunn ā Mustađ`afī na Fī A l-'Arđi Qālū 'Alam Takun 'Arđu A l-Lahi Wāsi`atan Fatuhājirū Fīhā Fa'ū lā 'ika Ma'wāhum Jahann amu Wa Sā 'at Maşīrāan [4.97] Дин өчен һиҗерәт итү лязем булып та, һиҗерәт итмичә, үзләренә золым кылган кешеләрнең рухларын алучы ґәзаб фәрештәләре әйтерләр: "Ни булды сезгә, динегез бик зәгыйфь", – дип. Ул кешеләр әйтерләр: "Без кәферләр кулында гаҗиз булдык, шул сәбәпле динебездә күп кимчелекләр кылдык", – дип. Ґәзаб фәрештәләре әйтте: "Әя Аллаһ
'Illā A l-Mustađ`afī na Mina A r-R ijā li Wa A n -Nisā ' Wa A l-Wildā ni Lā Yastaţī`ū na Ĥīlatan Wa Lā Yahtadū na Sabīlāan [4.98] Мәгәр күчәргә көче җитмәгән зәгыйфь ирләргә, хатыннарга һәм балаларга күчмәгән өчен җәһәннәм ґәзабы булмас, алар торган җайларында кәфер кулыннан котылырга хәйлә тапмасалар, яки күчеп китәргә ничек тә көчләре җитмәсә. إِلاَّ ا لْمُسْتَضْعَفِي نَ مِنَ ا ل رِّجَا لِ وَا ل نِسَا ء وَا لْوِلْدFa'ū lā 'ika `Asá A l-Lahu 'An Ya`fuwa `Anhum Wa Kā na A l-Lahu `Afūwāan Gh afūrāan [4.99] Бу гозерле кешеләрне Аллаһуның гафу итүе бик өметледер, Аллаһ гафу итүче, ярлыкаучы булды. فَأُ وْلَا ئِكَ عَسَى ا ل لَّهُ أَن ْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَا نَ ا ل لَّهُ عَفُوّاً غَفُورا ً
Wa Man Yuhājir Fī Sabī li A l-Lahi Yajid Fī A l-'Arđi Murāgh amāan Kath īrāan Wa Sa`atan Wa Man Yakh ruj Min Baytihi Muhājirāan 'Ilá A l-Lahi Wa Rasūlihi Th umm a Yud r ik/hu A l-Mawtu Faqad Waqa`a 'Aj ruhu `Alá A l-Lahi Wa Kā na A l-Lahu Gh afūrāan Raĥīmāan [4.100] Бер мөэмин Аллаһ юлында, дин өчен һиҗерәт итсә, барган җаенда диндә вә тормышта киңлекне һәм яхшы мөселманнарны табар. (Һиҗерәт турында аятьләр иңгәч, Мәккәдә сырхау булып калган бер сахәбә күп акча биреп Мәдинәгә хәтле күтәреп баручыларны яллады, ләкин Мәдинәгә барып җитә алмыйча, юлда вафат булды. Бу аять аның ха&
Wa 'Idh ā Đarab tum Fī A l-'Arđi Falaysa `Alaykum Junāĥun 'An Taq şurū Mina A ş-Şalāati 'In Kh iftum 'An Yaftinakumu A l-Ladh ī na Kafarū 'Inn a A l-Kāfir ī na Kānū Lakum `Adūwāan Mubīnāan [4.101] Ий мөэминнәр! Озын, мәшәкатьле сәфәрдә булсагыз, кәферләрнең сезне үтерергә һөҗүм итәчәкләре күренеп торганда, намазлыгыгызны кыскартып укуда сезгә гөнаһ юктыр. Кәферләр, әлбәттә, сезгә ачык дошманнардыр. (Куркынычлар һәм күтәрә алмаслык авырлыклар булмаганда, мосафирларга намазны кыскартып уку дөрес булмы
Wa 'Idh ā Kun ta Fīhim Fa'aqam ta Lahumu A ş-Şalāata Faltaqum Ţā 'ifatun Minhum Ma`aka Wa Līa'kh udh ū 'Asliĥatahum Fa'idh ā Sajadū Falyakūnū Min Warā 'ikum Wa Lta'ti Ţā 'ifatun 'Ukh rá Lam Yuşallū Falyuşallū Ma`aka Wa Līa'kh udh ū Ĥidh rahum Wa 'Asliĥatahum Wad da A l-Ladh ī na Kafarū Law Tagh fulū na `An 'Asliĥatikum Wa 'Am ti`atikum Fayamīlū na `Alaykum Maylatan Wāĥidatan Wa Lā Junā ĥa `Alaykum 'In Kā na Bikum 'Adh áan Min Maţar in 'Aw Kun tum Marđá 'An Tađa`ū 'Asliĥatakum Wa Kh udh ū Ĥidh rakum 'Inn a A l-Laha 'A`ad da Lilkāfir ī na `Adh ābāan Muhīnāan [4.102] Ий Мухәммәд г-м! Әгәр сугыш сәфәрендә сахәбәләр арасында булып, намаз укытсаң, сахәбәләр икегә бүленеп, бер яртысы коралларын алып, намаз сафына бассыннар, бер рәкәґәт укыгач, артыгыздагы дошман каршысына килсеннәр, аннары сахәбәләрнең намаз керешмәгән икенче яртысы синең белән намаз укысыннар, үзләрен саклый т
Fa'idh ā Qađaytumu A ş-Şalāata Fādh kurū A l-Laha Qiyāmāan Wa Qu`ūdāan Wa `Alá Junūbikum Fa'idh ā A ţ ma'nan tum Fa'aqīmū A ş-Şalāata 'Inn a A ş-Şalāata Kānat `Alá A l-Mu'uminī na Kitābāan Mawqūtāan [4.103] Әгәр сәфәрдә чакта, яки сырхау булганда намазларны үтәсәгез, Аллаһуны зекер итегез намазда басып, утырып һәм уң як кабыргага ятып. Әгәр кыенлыктан имин булсагыз, өйдә дә, сәфәрдә дә намазларыгызны ашыкмыйча, шартларын җиткереп үтәгез! Дөреслектә намаз вакыты билгеләнгән фарыз гамәл итеп йөкләтелде. (Намазларны k
Wa Lā Tahinū Fī A b tigh ā 'i A l-Qawmi 'In Takūnū Ta'lamū na Fa'inn ahum Ya'lamū na Kamā Ta'lamū na Wa Tarjū na Mina A l-Lahi Mā Lā Yarjū na Wa Kā na A l-Lahu `Alīmāan Ĥakīmāan [4.104] Кәферләр белән сугышканда зәгыйфьлек һәм куркаклык күрсәтмәгез! Бәлки батырлык һәм гайрәтлекне күрсәтегез! Әгәр сугышта җәрәхәтләнгән булсагыз, сезнең кеби кәферләр дә җәрәхәтләнделәр. Сез кәферләр өмет итмәгән нәрсәне Аллаһудан өмет итәсез, ягъни аның ярдәмен, ризалыгын һәм җәннәтен өмет итәсез һәм өмет и
'Inn ā 'An zalnā 'Ilayka A l-Kitā ba Bil-Ĥaq qi Litaĥkuma Bayna A n -Nā si Bimā 'Arā ka A l-Lahu Wa Lā Takun Lilkh ā 'inī na Kh aşīmāan [4.105] Әлбәттә, без сиңа Коръәнне хаклык белән иңдердек, кешеләр арасында Аллаһ теләгәнчә гадел хөкем итмәклегең өчен. Шулай булгач, һәрбер хәлдә хыянәтчеләрне яклап, алар файдасына дәгъвәче булмагыл! إِنّ َا أَن زَلْنَا إِلَيْكَ ا لْكِتَا بَ بِا لْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ ا ل نّ َا سِ بِمَا أَر Wa A stagh fir i A l-Laha 'Inn a A l-Laha Kā na Gh afūrāan Raĥīmāan [4.106] Янә Аллаһуның ярлыкавын сора! Әлбәттә, Аллаһ ярлыкаучы, рәхмәт кылучы булды. وَاسْتَغْفِرِ ا ل لَّهَ إِنّ َ ا ل لَّهَ كَا نَ غَفُورا ً رَحِيما ً
Wa Lā Tujādil `Ani A l-Ladh ī na Yakh tānū na 'An fusahum 'Inn a A l-Laha Lā Yuĥib bu Man Kā na Kh awwānāan 'Ath īmāan [4.107] Янә үзләренә хыянәт иткән кешеләрне һәм ялганчыларны яклап тартышма, аларның эшен дөрескә санама! Бит Аллаһ хыянәтче гөнаһкәр кешеләрне һич тә сөйми. وَلاَ تُجَادِلْ عَنِ ا لَّذِي نَ يَخْتَانُو نَ أَن فُسَهُمْ إِنّ َ ا ل لَّهَ لاَ يُحِبُّ مَن ْ كَا نَ خَوَّاناً أَثِيما ً
Yastakh fū na Mina A n -Nā si Wa Lā Yastakh fū na Mina A l-Lahi Wa Huwa Ma`ahum 'Idh Yubayyitū na Mā Lā Yarđá Mina A l-Qawli Wa Kā na A l-Lahu Bimā Ya`malū na Muĥīţāan [4.108] Хыянәтче кешеләр урлаган әйберләрен яки башка яман эшләрен кешеләрдән яшерәләр, ләкин Аллаһудан яшерә алмаслар, хәлбуки аларның хыянәтләрен карап торыр өчен Аллаһ алар белән бергәдер, кич белән Аллаһ риза булмый торган сүзләрне сөйләгән вакытларыңда. Әлбәттә, Аллаһ хыянәтчеләрнең эшләрен чорнап алучы. Hā 'an tum Hā 'uulā ' Jādaltum `Anhum Fī A l-Ĥayāati A d -Dun yā Faman Yujādilu A l-Laha `Anhum Yawma A l-Qiyāmati 'Am Man Yakū nu `Alayhim Wa Kīlāan [4.109] Ий сез ошбу хыянәтче, ялганчы монафикъларны яклаучылар! "Аларның гаебе юк", – дип хакка каршы тартыштыгыз дөньяда. Ахирәттә аларны яклап, Аллаһ белән кем тартышыр? Яки аларны химая кылыр өчен кыямәт көнендә алар файдасына кем вәкил булыр? Юк! Аларны яклаучы булмас! هَا أَن ْتُمْ هَا ؤُلاَء جَادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي ا لْحَي Wa Man Ya`mal Sū 'ā an 'Aw Yažlim Nafsahu Th umm a Yastagh fir i A l-Laha Yajidi A l-Laha Gh afūrāan Raĥīmāan [4.110] Берәү яман эшләр кылса яки үзенә золым итсә, соңыннан тәүбә итеп Аллаһудан ярлыкауны сораса, әлбәттә, Аллаһуны ярлыкаучы һәм шәфкать итүче табар. وَمَن ْ يَعْمَلْ سُو ءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَه ُ ُ ثُمّ َ يَسْتَغْفِرِ ا ل لَّهَ يَجِدِ ا ل لَّهَ غَفُورا ً رَحِيما ً
Wa Man Yaksib 'Ith māan Fa'inn amā Yaksibuhu `Alá Nafsihi Wa Kā na A l-Lahu `Alīmāan Ĥakīmāan [4.111] Берәү гөнаһны кәсеп итсә, фәкать үзе өчен зарарны кәсеп иткән буладыр. Бит Аллаһ гөнаһ кылучыны белеп хөкем итүче булды. وَمَن ْ يَكْسِب ْ إِثْما ً فَإِنّ َمَا يَكْسِبُه ُ ُ عَلَى نَفْسِه ِ ِ وَكَا نَ ا ل لَّهُ عَلِيماً حَكِيما ً
Wa Man Yaksib Kh aţī 'atan 'Aw 'Ith māan Th umm a Yarmi Bihi Bar ī 'ā an Faqadi A ĥtamala Buhtānāan Wa 'Ith māan Mubīnāan [4.112] Янә берәү хаталыкларны вә гөнаһларны күп кәсеп итсә, соңра гаепсез кешеләрне төһмәт кылса, ягъни үзенең гаебе белән башкаларны гаепләргә тырышса, дөреслектә ул ачык боһтанны һәм зур гөнаһны йөкләп алды. وَمَن ْ يَكْسِب ْ خَطِي ئَةً أَوْ إِثْما ً ثُمّ َ يَرْمِ بِه ِ ِ بَر ِي ئا ً فَقَدِ ا حْتَمَلَ بُهْتَانا ً وَإِثْما Wa Lawlā Fađlu A l-Lahi `Alayka Wa Raĥmatuhu Lahamm at Ţā 'ifatun Minhum 'An Yuđillū ka Wa Mā Yuđillū na 'Illā 'An fusahum Wa Mā Yađurrūnaka Min Sh ay'in Wa 'An zala A l-Lahu `Alayka A l-Kitā ba Wa A l-Ĥikmata Wa `Allamaka Mā Lam Takun Ta`lamu Wa Kā na Fađlu A l-Lahi `Alayka `Ažīmāan [4.113] Ий Мухәммәд г-м! Әгәр сиңа Аллаһуның фазылы һәм рәхмәте булмаса иде, әлбәттә, монафикълардан бер фирка сине гадел хөкемнән адаштырырга теләделәр. Әгәр Аллаһ вәхи белән эшнең серен ачмаган булса, әлбәттә, адашкан булыр идең, ләкин Аллаһ ирек бирмәгәч, алар сине адаштыра алмадылар, мәгәр үзләрен адаштырдылар һәм ала
Lā Kh ayra Fī Kath ī r in Min Naj wāhum 'Illā Man 'Amara Bişadaqatin 'Aw Ma`rū fin 'Aw 'Işlāĥin Bayna A n -Nā si Wa Man Yaf`al Dh ālika A b tigh ā 'a Marđāati A l-Lahi Fasawfa Nu'utī hi 'Aj rāan `Ažīmāan [4.114] Монафикъларның һәм башка инсафсыз кешеләрнең нәфесләре теләгәнчә үзара күп сөйләшүләрендә, әлбәттә, хәер-файда юктыр, мәгәр берәү мохтаҗларга, Аллаһ юлына садака бирергә кешеләргә әмер бирсә, яки яман эшләрдән тыеп, яхшы эшләргә өндәп әмер бирсә, яки кешеләр арасын төзәтергә, яхшыртырга өндәп әмер бирсә, әнә шуl
Wa Man Yush āqiqi A r-Rasū la Min Ba`di Mā Tabayyana Lahu A l-Hud á Wa Yattabi` Gh ayra Sabī li A l-Mu'uminī na Nuwallihi Mā Tawallá Wa Nuşlihi Jahann ama Wa Sā 'at Maşīrāan [4.115] Берәү яңа Коръән дәлилләре белән туры юл күрсәтелеп шәригать хөкемнәре өйрәтелгәннән соң расүлгә хилафлык эшләгән эшләрне эшләсә (мөселман булмаган кешеләр кирәк яһүд, насара булсын, кирәк дәһриләр булсын, диндә аларга итагать итү, аларның юлына керү һәм аларның ґәдәтләрен үзләштерү – мөселманнарга хәрамдыр)
'Inn a A l-Laha Lā Yagh fir u 'An Yush raka Bihi Wa Yagh fir u Mā Dū na Dh ālika Liman Yash ā 'u Wa Man Yush r ik Bil-Lahi Faqad Đalla Đalālāan Ba`īdāan [4.116] Аллаһу тәгалә, әлбәттә, үзенә тиңдәшлек кылуны ярлыкамас, мәгәр тиңдәшлек кылу гөнаһыннан башка гөнаһны үзе теләгән кешедән ярлыкар. Берәү кемнедер, нәрсәнедер Аллаһуга тиңдәш кылса, ул кеше хактан бик ерак адашу белән адашты. إِنّ َ ا ل لَّهَ لاَ يَغْفِر ُ أَن ْ يُشْرَكَ بِه ِ ِ وَيَغْفِر ُ مَا دُو نَ ذَلِكَ لِمَ 'In Yad `ū na Min Dūnihi 'Illā 'Ināth āan Wa 'In Yad `ū na 'Illā Sh ayţānāan Mar īdāan [4.117] Мөшрикләр Аллаһуга гыйбадәт кылмаслар, мәгәр җансыз нәрсәләргә гыйбадәт кылырлар, янә алар гыйбадәт кылырлар Аллаһуның рәхмәтеннән сөрелгән шайтанга. إِن ْ يَد ْعُو نَ مِن ْ دُونِهِ~ ِ إِلاَّ إِنَاثا ً وَإِن ْ يَد ْعُو نَ إِلاَّ شَيْطَانا ً مَر ِيدا ً
La`anahu A l-Lahu Wa Qā la La'attakh idh ann a Min `Ibādika Naşībāan Mafrūđāan [4.118] Аллаһ шайтанны ләгънәт кылды – рәхмәтеннән сөрде. Шуннан соң Иблис әйтте: "Ий Раббым, бәндәләреңнән миңа насыйп булган өлешне алырмын, аларны үземә ияртермен", – дип. لَعَنَهُ ا ل لَّهُ وَقَا لَ لَأَتَّخِذَنّ َ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبا ً مَفْرُوضا ً
Wa La'uđillann ahum Wa La'umann iyann ahum Wa La'ā murann ahum Falayubattikunn a 'Ā dh ā na A l-'An`ām Wa La'ā murann ahum Falayugh ayyirunn a Kh alqa A l-Lahi Wa Man Yattakh idh i A sh -Sh ayţā na Walīyāan Min Dū ni A l-Lahi Faqad Kh asir a Kh usrānāan Mubīnāan [4.119] Әлбәттә, аларны адаштырырмын һәм күңелләренә төрле батыл, ялган сүзләрне салырмын, янә хайваннарыгызның колакларын кисегез, дип, әмер бирермен – кисәрләр, янә Аллаһ төзегән мәхлукларны үзгәртегез, дип әмер бирермен – үзгәртерләр. Берәү Аллаһ хөкемнәрен куеп, шайтан хөкемнәренә иярсә, аны үзенә вәли итеп алса, дөрk
Ya`iduhum Wa Yumann īhim Wa Mā Ya`iduhumu A sh -Sh ayţā nu 'Illā Gh urūrāan [4.120] Шайтан үзенә ияргәннәрне фәкыйрьлек белән куркытыр. ("Фәкыйрьләргә мал бирмәгез! Аларның фәкыйрьлеге сезгә йогар", – дип куркытыр. Шайтан кулына төшкән кешеләр фәкыйрьләргә ярдәм итә алмаслар). Шайтан үзенә иярткән кешеләрне җәһәннәм ґәзабы белән куркытмас, мәгәр төрле юллар белән аларны алдар. يَعِدُهُمْ وَيُمَ'Ū lā 'ika Ma'wāhum Jahann amu Wa Lā Yajidū na `Anhā Maĥīşāan [4.121] Шайтанга ияргән кешеләрнең урыны җәһәннәм, алар аннан котылырга һич юл тапмаслар. أُ وْلَا ئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنّ َمُ وَلاَ يَجِدُو نَ عَنْهَا مَحِيصا ً
Wa A l-Ladh ī na 'Ā manū Wa `Amilū A ş-Şāliĥā ti Sanud kh iluhum Jann ā tin Taj r ī Min Taĥtihā A l-'Anhā ru Kh ālidī na Fīhā 'Abadāan Wa`da A l-Lahi Ĥaq qāan Wa Man 'Aşdaqu Mina A l-Lahi Qīlāan [4.122] Иман китереп, Коръән өйрәтүе буенча изге гамәлләр кылучыларның җимеш агачлары астыннан елгалар агучы җәннәтләргә тиздән кертербез, алар анда мәңге калырлар. Аллаһуның вәгъдәсе хак, сүз сөйләүдә кем Аллаһудан да дөресрәк сөйләр? وَالَّذِي نَ آمَنُوا وَعَمِلُوا ا ل صَّالِحَا تِ سَنُد ْخِلُهُمْ جَنّ Laysa Bi'amānīyikum Wa Lā 'Amānī yi 'Ahli A l-Kitā bi Man Ya`mal Sū 'ā an Yuj za Bihi Wa Lā Yajid Lahu Min Dū ni A l-Lahi Walīyāan Wa Lā Naşīrāan [4.123] Ий мөэминнәр! Эш бөтенләй сез теләгәнчә булмас һәм китап әһеле яһүд вә насара теләгәнчә дә булмас. Ягъни нәфесе кушканны эшләп һичкем һидәятле дә, җәннәтле дә була алмас, мәгәр Аллаһ кушканнарны эшләп кенә һидәятле һәм җәннәтле булыр. Берәү явыз эшләр кылса ягъни Аллаһуга итагать итмәсә, шул явызлыгы белән җәза кы
Wa Man Ya`mal Mina A ş-Şāliĥā ti Min Dh akar in 'Aw 'Un th á Wa Huwa Mu'uminun Fa'ū lā 'ika Yad kh ulū na A l-Jann ata Wa Lā Yužlamū na Naqīrāan [4.124] Берәү чын мөэмин хәлеңдә изге гамәлләр кылса, кирәк – ир булсын, кирәк – хатын булсын, алар җәннәткә керерләр һәм җеп очы хәтле дә золым кылынмаслар. وَمَن ْ يَعْمَلْ مِنَ ا ل صَّالِحَا تِ مِن ْ ذَكَرٍ أَوْ أُن ثَى وَهُوَ مُؤْمِن ٌ فَأُ وْلَا ئِكَ يَد ْخُلُو نَ ا لْجَنّ َةَ وَلاَ يُظْلَمُو نَ نَقِيرا ً
Wa Man 'Aĥsanu Dīnāan Mimm an 'Aslama Waj hahu Lillahi Wa Huwa Muĥsinun Wa A ttaba`a Millata 'Ib rāhī ma Ĥanīfāan Wa A ttakh adh a A l-Lahu 'Ib rāhī ma Kh alīlāan [4.125] Берәү йөзен Аллаһуга тәслим кылса, ягъни ислам юлы белән Аллаһуга тапшырылса һәм Коръән өйрәтүе буенча изге гамәлләр кылса, аннары Ибраһим диненә ияреп, хаклык тарафына ныклап юнәлсә, әнә шул кешенең диненнән дә күркәмрәк дин булырмы? Бит Аллаһ Ибраһимне үзенә дус итеп алды. وَمَنْ أَحْسَنُ دِينا ً مِمّ َنْ أَسْلَمَ وَج ْهَه Wa Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Kā na A l-Lahu Bikulli Sh ay'in Muĥīţāan [4.126] Җирдә һәм күкләрдә булган нәрсәләр һәммәсе Аллаһ мөлкедер һәм Аллаһ һәр нәрсәне чорнап алучы. وَلِلَّهِ مَا فِي ا ل سَّمَاوَا تِ وَمَا فِي ا لأَرْضِ وَكَا نَ ا ل لَّهُ بِكُلِّ شَيْء ٍ مُحِيطا ً
Wa Yastaftūnaka Fī A n -Nisā ' Quli A l-Lahu Yuftīkum Fīhinn a Wa Mā Yutlá `Alaykum Fī A l-Kitā bi Fī Yatām á A n -Nisā ' A l-Lātī Lā Tu'utūnahunn a Mā Kutiba Lahunn a Wa Targh abū na 'An Tan kiĥūhunn a Wa A l-Mustađ`afī na Mina A l-Wildā ni Wa 'An Taqūmū Lilyatām á Bil-Qisţi Wa Mā Taf`alū Min Kh ayr in Fa'inn a A l-Laha Kā na Bihi `Alīmāan [4.127] Ий Мухәммәд г-м, синнән хатыннарның мирасы хакында фәтва сорыйлар, син аларга әйт: "Хатыннарның мирасы хакында Аллаһ үзе фәтва бирә һәм ятим булган хатыннарның фарыз булган өлешләрен бирмисез, шул хакта укылган аятьләр фәтва бирә", – дип. Дәхи ятим хатыннарны ирләргә никахландырмыйсыз, шул хатыннарның һәм зәгыйф
Wa 'Ini A m ra'atun Kh āfat Min Ba`lihā Nush ūzāan 'Aw 'I`rāđāan Falā Junā ĥa `Alayhimā 'An Yuşliĥā Baynahumā Şulĥāan Wa A ş-Şulĥu Kh ayrun Wa 'Uĥđirati A l-'An fusu A sh -Sh uĥĥa Wa 'In Tuĥsinū Wa Tattaqū Fa'inn a A l-Laha Kā na Bimā Ta`malū na Kh abīrāan [4.128] Әгәр бер хатын иренең бизгәнен яки талак кылырга теләгәнен сизсә, бу хатын белән иренең арасын төзәтеп дуслаштыруда гөнаһ юктыр. Килешү, гафу итешү аерылышудан хәерле. Нәфесләр саранлыкка хәзерләнеп торырлар, әгәр нәфесне җиңеп, бер-берегезгә изгелек итешсәгез һәм җәбер-золым итешүдән саклансагыз, бит Аллаһ се
Wa Lan Tastaţī`ū 'An Ta`dilū Bayna A n -Nisā ' Wa Law Ĥaraştum Falā Tamīlū Kulla A l-Mayli Fatadh arūhā Kālmu`allaqati Wa 'In Tuşliĥū Wa Tattaqū Fa'inn a A l-Laha Kā na Gh afūrāan Raĥīmāan [4.129] Карт хатын илә яшь хатын арасын тигезләргә тәкатегез җитмәсә, тигезләү өчен ныклап тырышсагыз да, шулай да яшь хатыннарыгыз ягына бөтенләй авышып, карт хатыннарыгызны нәүбәттән өлешсез итеп, ирсез хатыннар кеби калдырмагыз! Әгәр хатыннарыгыз арасында төзеклек белән торсагыз һәм золымнан саклансагыз! Шулай б
Wa 'In Yatafarraqā Yugh ni A l-Lahu Kullā Min Sa`atihi Wa Kā na A l-Lahu Wāsi`āan Ĥakīmāan [4.130] Әгәр ир илә хатын килешә алмыйча, аерылышсалар, Аллаһ үзенең рәхмәте илә икесен дә моңсыз кылыр, бит Аллаһ киң рәхмәтле вә мәслихәтчә эш кылучы булды. وَإِن ْ يَتَفَرَّقَا يُغْنِ ا ل لَّهُ كُلاَّ مِن ْ سَعَتِه ِ ِ وَكَا نَ ا ل لَّهُ وَا سِعاً حَكِيما ً
Wa Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Laqad Waşşaynā A l-Ladh ī na 'Ū tū A l-Kitā ba Min Qab likum Wa 'Ī yākum 'Ani A ttaqū A l-Laha Wa 'In Takfurū Fa'inn a Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Kā na A l-Lahu Gh anīyāan Ĥamīdāan [4.131] Җирдәге вә күкләрдәге һәрнәрсә Аллаһ мөлкедер, алар белән үзе теләгәнчә эш кылыр. Ий мөэминнәр! Дөреслектә без сезгә һәм сездән әүвәл булган китап әһелләренә әмер бирдек, васыять әйттек: "Аллаһ хөкемнәрен бозудан сакланыгыз, золым кылмагыз, Аллаһудан куркыгыз", – дип. Әгәр Аллаһуга карышып көферлек кылсагыз, җир в
Wa Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Kafá Bil-Lahi Wa Kīlāan [4.132] Җирдә, күктә булган һәр вөҗүд Аллаһуныңдыр, янә барча кешеләр өстеннән эш йөртергә, көчле, гадел вәкил булырга Аллаһ үзе җитәдер. وَلِلَّهِ مَا فِي ا ل سَّمَاوَا تِ وَمَا فِي ا لأَرْضِ وَكَفَى بِا ل لَّهِ وَكِيلا ً
'In Yash a' Yudh /hib kum 'Ayyuhā A n -Nā su Wa Ya'ti Bi'ā kh ar ī na Wa Kā na A l-Lahu `Alá Dh ālika Qadīrāan [4.133] Ий кешеләр! Әгәр Аллаһ теләсә сезне гөнаһларыгыз сәбәпле бөтен нәселегез белән һәлак итеп, юк кылыр да, сезнең, урыныгызга үзенә итагать итә торган кавемне китерер, Аллаһ бу эшне эшләргә кадир булды. إِن ْ يَشَأْ يُذْهِب ْكُمْ أَيُّهَا ا ل نّ َا سُ وَيَأْتِ بِآخَر ِي نَ وَكَا نَ ا ل لَّهُ عَلَى ذَلِكَ قَدِيرا ً <
Man Kā na Yur ī du Th awā ba A d -Dun yā Fa`in da A l-Lahi Th awā bu A d -Dun yā Wa A l-'Ā kh irati Wa Kā na A l-Lahu Samī`āan Başīrāan [4.134] Берәү дөнья байлыгын теләр булса, дөнья байлыгы да, ахирәт байлыгы да – Аллаһ кулындадыр, дөньяны кәсеп итүчегә – дөньяны, ахирәтне кәсеп итүчегә – ахирәтне бирер, Аллаһ ишетүче вә күрүче булды. مَن ْ كَا نَ يُر ِي دُ ثَوَا بَ ا ل دُّن ْيَا فَعِن ْدَ ا ل لَّهِ ثَوَا بُ ا Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Kūnū Qawwāmī na Bil-Qisţi Sh uhadā 'a Lillahi Wa Law `Alá 'An fusikum 'Awi A l-Wālidayni Wa A l-'Aq rabī na 'In Yakun Gh anīyāan 'Aw Faqīrāan Fa-Allā hu 'Awlá Bihimā Falā Tattabi`ū A l-Hawá 'An Ta`dilū Wa 'In Talwū 'Aw Tu`r iđū Fa'inn a A l-Laha Kā na Bimā Ta`malū na Kh abīrāan [4.135] Ий мөэминнәр! Ґәһедләрегезне Аллаһ ризасы өчен үтәгәнегез хәлдә, һәрвакыт гаделлектә булыгыз, бу гаделлек гәрчә үзегезнең, ата-анагызның һәм якын кардәшләрегезнең зарарына булса да, дөрес шәһадәт бирегез! Сез шәһадәт биргән кешеләр кирәк – бай, кирәк – ярлы булсыннар, дөрес шәһадәт бирегез, байга да, ярлыга да сезг
Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū 'Ā minū Bil-Lahi Wa Rasūlihi Wa A l-Kitā bi A l-Ladh ī Nazzala `Alá Rasūlihi Wa A l-Kitā bi A l-Ladh ī 'An zala Min Qab lu Wa Man Yakfur Bil-Lahi Wa Malā 'ikatihi Wa Kutubihi Wa Rusulihi Wa A l-Yawmi A l-'Ā kh ir i Faqad Đalla Đalālāan Ba`īdāan [4.136] Ий ышанучылар! Хак ышану илә ышаныгыз Аллаһуга, расүленә, рәсүленә иңдергән Коръәнгә һәм әүвәл иңдерелгән китапларга! Аллаһуга хак ышану – аңа итагать итү, гыйбадәт кылу илә, рәсүлгә хак ышану – аңа иярү илә. Коръәнгә хак ышану – аның илә гамәл кылу белән һәм ахирәткә хак ышану – ахирәткә әзерләнү илә булыр. Берәү Аллаһу
'Inn a A l-Ladh ī na 'Ā manū Th umm a Kafarū Th umm a 'Ā manū Th umm a Kafarū Th umm a A zdādū Kufrāan Lam Yakuni A l-Lahu Liyagh fir a Lahum Wa Lā Liyahdiyahum Sabīlāan [4.137] Дөреслектә монафикълар иман китерделәр, соңра Коръән хөкемнәрен инкяр итеп кәфер булдылар, аннары тәүбә итеп иман китерделәр, янә Коръән аятьләрен инкяр итеп кәфер булдылар, аннары Коръән хөкемнәрен инкяр итүләрен арттырдылар. Инде Аллаһ аларны ярлыкаучы һәм туры юлга күндерүче булмады. إِنّ َ Bash sh ir i A l-Munāfiqī na Bi'ann a Lahum `Adh ābāan 'Alīmāan [4.138] Әлбәттә, монафикъларга рәнҗеткүче каты ґәзаб булачагы белән хәбәр бир! Белеп яшәсеннәр. بَشِّرِ ا لْمُنَافِقِي نَ بِأَنّ َ لَهُمْ عَذَاباً أَلِيما ً
Al-Ladh ī na Yattakh idh ū na A l-Kāfir ī na 'Awliyā 'a Min Dū ni A l-Mu'uminī na 'Ayab tagh ū na `In dahumu A l-`Izzata Fa'inn a A l-`Izzata Lillahi Jamī`āan [4.139] Мөэминнәрдән башка кәферләрне дус тоткан мөселманнар – монафикълардыр. (Бер мөселман кәфергә дус булса, яки мөселманнарның бөтен хәлләрен кәферләргә яшертен ирештереп торса, ул мөселман монафикъ буладыр башка начарлыгы булмаса да). Әйә ул монафикълар өстенлекне кәферләрдән өстиләрме? Бит көч-кодрәт һәм өстен
Wa Qad Nazzala `Alaykum Fī A l-Kitā bi 'An 'Idh ā Sami`tum 'Ā yā ti A l-Lahi Yukfaru Bihā Wa Yustahza'u Bihā Falā Taq `udū Ma`ahum Ĥattá Yakh ūđū Fī Ĥadīth in Gh ayr ihi 'Inn akum 'Idh āan Mith luhum 'Inn a A l-Laha Jāmi`u A l-Munāfiqī na Wa A l-Kāfir ī na Fī Jahann ama Jamī`āan [4.140] Ий мөэминнәр! Дөреслектә сезгә Коръәндә ничә мәртәбә иңдерелде: "Кәферләрнең Коръән аятьләрен инкяр итүләрен яки мәсхәрә кылып көлүләрен ишетсәгез, алар арасында утырмагыз, ягъни аларның бу кабахәт эшләре кайда булса да һич тә риза булып тормагыз, Коръән сүзләренә кагылмый торган сүзгә күчкәннәренә чаклы. Әг
Al-Ladh ī na Yatarab başū na Bikum Fa'in Kā na Lakum Fatĥun Mina A l-Lahi Qālū 'Alam Nakun Ma`akum Wa 'In Kā na Lilkāfir ī na Naşī bun Qālū 'Alam Nastaĥwidh `Alaykum Wa Nam na`kum Mina A l-Mu'uminī na Fa-Allā hu Yaĥkumu Baynakum Yawma A l-Qiyāmati Wa Lan Yaj `ala A l-Lahu Lilkāfir ī na `Alá A l-Mu'uminī na Sabīlāan [4.141] Ий мөэминнәр! Монафикълар сезнең хәлегезнең алар файдасына үзгәрмәкне көтәдер, әгәр сез Аллаһ ярдәме белән бер шәһәрне, я бер авылны алсагыз, монафикълар: "Әйә без дә сезнең белән бергә түгел идекме? Безгә дә ганимәт малын бирегез", – диләр, әгәр сугышта кәферләр җиңсәләр, монафикълар: "Әйә без сезгә мөселманнарның &
'Inn a A l-Munāfiqī na Yukh ādi`ū na A l-Laha Wa Huwa Kh ādi`uhum Wa 'Idh ā Qāmū 'Ilá A ş-Şalāati Qāmū Kusālá Yurā 'ū na A n -Nā sa Wa Lā Yadh kurū na A l-Laha 'Illā Qalīlāan [4.142] Әлбәттә, монафикълар Аллаһуны алдыйбыз дип уйлыйлар, Аллаһ исә аларны дөньяда һидәяттән, ахирәттә җәннәттән мәхрүм итеп алдаучыдыр. Әгәр монафикълар намазга торсалар кешеләргә рияланып ялкауланып кына торалар, күңелләре карарланырлык итеп Аллаһуны зекер итмиләр, ләкин гафил күңел илә бик аз гына зекер итәл
Mudh ab dh abī na Bayna Dh ālika Lā 'Ilá Hā 'uulā ' Wa Lā 'Ilá Hā 'uulā ' Wa Man Yuđlili A l-Lahu Falan Tajida Lahu Sabīlāan [4.143] Монафикълар мөэминнәр белән кәферләр арасында ике якның беренә була алмыйча хәйран калып йөрмәктәдер. (Аларны кәферләр дә, мөэминнәр дә яратмый, чөнки дөньяда иң яман кеше монафикътыр). Әгәр Аллаһ берәүне адаштырса, син аңа туры юлны һич тә тапмассың. مُذَب ْذَبِي نَ بَيْنَ ذَلِكَ لاَ إِلَى هَا ؤُلاَء وَلاَ إِلَى هَا ؤُلاَء وَمَن ْ يُضْلِلِ Yā 'Ayyuhā A l-Ladh ī na 'Ā manū Lā Tattakh idh ū A l-Kāfir ī na 'Awliyā 'a Min Dū ni A l-Mu'uminī na 'Atur īdū na 'An Taj `alū Lillahi `Alaykum Sulţānāan Mubīnāan [4.144] Ий мөэминнәр! Мөэминнәрдән башка кәферләрне дус тотмагыз, ягъни дусларыгыз мөэминнәр генә булсын! Әйә сез кәферләргә дус булуыгызны Аллаһ сезне ґәзаб кылсын өчен дәлил булуны телисезме? Ягъни кәферләргә дус булуыгыз алар белән бергә ґәзаб кылынуыгызга сәбәп булыр. يَا أَيُّهَا ا لَّذِي نَ آمَنُوا ل
'Inn a A l-Munāfiqī na Fī A d -Darki A l-'Asfali Mina A n -Nā r i Wa Lan Tajida Lahum Naşīrāan [4.145] Кәферләргә дус булып монафикъ булган мөселманнарның кайтачак урыны шиксез җәһәннәмнең иң түбән катлавындадыр, аларны җәһәннәмнән коткарырга ярдәмче таба алмассың. إِنّ َ ا لْمُنَافِقِي نَ فِي ا ل دَّرْكِ ا لأَسْفَلِ مِنَ ا ل نّ َا ر ِ وَلَن ْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرا ً
'Illā A l-Ladh ī na Tābū Wa 'Aşlaĥū Wa A `taşamū Bil-Lahi Wa 'Akh laşū Dīnahum Lillahi Fa'ū lā 'ika Ma`a A l-Mu'uminī na Wa Sawfa Yu'uti A l-Lahu A l-Mu'uminī na 'Aj rāan `Ažīmāan [4.146] Мәгәр җәһәннәм астында калмаслар монафикълыктан ныклап тәүбә итсәләр, күңелләрен вә гамәлләрен төзәтсәләр, Аллаһуның Коръәндәге хөкемнәренә ябышсалар һәм диннәрен ихлас күңелдән Аллаһ ризасы өчен генә тотсалар, ул чагында алар мөэминнәр белән бергә булырлар. Аллаһ тиздән мөэминнәргә олы әҗер – җәннәт нигъ
Mā Yaf`alu A l-Lahu Bi`adh ābikum 'In Sh akartum Wa 'Ā man tum Wa Kā na A l-Lahu Sh ākirāan `Alīmāan [4.147] Ий мөэминнәр! Әгәр чын ышанып, Коръән белән гамәл кылсагыз һәм нигъмәтләргә шөкер итсәгез, Аллаһ сезнең ґәзабыгыз белән нишләсен? Ягъни ни өчен сезне ґәзаб кылсын? Шиксез, Аллаһ чын мөселманчылыкның хакын җәннәт нигъмәтләре белән түләүче һәм һәрнәрсәне белүче булды. مَا يَفْعَلُ ا ل لَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِن ْ شَكَرْتُمْ وَآمَ Lā Yuĥib bu A l-Lahu A l-Jahra Bis-Sū 'i Mina A l-Qawli 'Illā Man Žulima Wa Kā na A l-Lahu Samī`āan `Alīmāan [4.148] Яман сүз белән кычкырып сөйләүне Аллаһ сөймидер, мәгәр берәү хаксыз золым кылынса, ягъни җәберләнүче чарасыз булып залимга каршы яман сүз әйтсә, гөнаһ булмас. Аллаһ сүзләрне ишетүче, күңелләрне белүче булды. لاَ يُحِبُّ ا ل لَّهُ ا لْجَهْرَ بِا ل سُّو ءِ مِنَ ا لْقَوْلِ إِلاَّ مَن ْ ظُلِمَ وَكَا نَ ا ل
'In Tub dū Kh ayrāan 'Aw Tukh fū hu 'Aw Ta`fū `An Sū 'in Fa'inn a A l-Laha Kā na `Afūwāan Qadīrāan [4.149] Әгәр зарар итүчегә изгелекне күрсәтеп, яки яшертен кылсагыз һәм гафу итсәгез, бу эш холыкның яхшылыгыннандыр. Аллаһ төзәлүчеләрне гафу итүче һәм азганнарны ґәзаб кылырга көче җитүче булды. إِن ْ تُب ْدُوا خَيْراً أَوْ تُخْفُو هُ~ ُ أَوْ تَعْفُوا عَن ْ سُو ء ٍ فَإِنّ َ ا ل لَّهَ كَا نَ عَ
'Inn a A l-Ladh ī na Yakfurū na Bil-Lahi Wa Rusulihi Wa Yur īdū na 'An Yufarr iqū Bayna A l-Lahi Wa Rusulihi Wa Yaqūlū na Nu'uminu Biba`đin Wa Nakfuru Biba`đin Wa Yur īdū na 'An Yattakh idh ū Bayna Dh ālika Sabīlāan [4.150] Аллаһуга һәм рәсүлләренә ышанмаучылар, алар Аллаһ илә аның рәсүлләре арасын аерырга телиләр: "Рәсүлләрнең бәгъзесенә ышанабыз, бәгъзесенә ышанмыйбыз", – диләр. Һәм алар ышану белән ышанмау арасын юл итеп алырга телиләр. إِنّ َ ا لَّذِي نَ يَكْفُرُو نَ بِا ل لَّهِ وَرُسُلِه ِ ِ وَيُر ِيدُو نَ أَ 'Ū lā 'ika Humu A l-Kāfirū na Ĥaq qāan Wa 'A`tad nā Lilkāfir ī na `Adh ābāan Muhīnāan [4.151] Ышану илә ышанмау арасында булган кешеләр хак кәферләрдер, кәферләргә хур кылучы ґәзабны әзерләдек. أُ وْلَا ئِكَ هُمُ ا لْكَافِرُو نَ حَقّا ً وَأَعْتَد ْنَا لِلْكَافِر ِي نَ عَذَابا ً مُهِينا ً
Wa A l-Ladh ī na 'Ā manū Bil-Lahi Wa Rusulihi Wa Lam Yufarr iqū Bayna 'Aĥadin Minhum 'Ū lā 'ika Sawfa Yu'utīhim 'Ujūrahum Wa Kā na A l-Lahu Gh afūrāan Raĥīmāan [4.152] Аллаһуга һәм расүленә ышанучылар расүлнең арасын аермыйлар, һәммәсенә бертигез ышаналар, бу хак мөэминнәргә әҗерләрен тиздән бирербез, Аллаһ хак мөэминнәрне ярлыкаучы һәм аларга рәхмәт кылучы булды. وَالَّذِي نَ آمَنُوا بِا ل لَّهِ وَرُسُلِه ِ ِ وَلَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَد ٍ مِنْهُمْ أُ وْلَا ئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَكَا نَ Yas'aluka 'Ahlu A l-Kitā bi 'An Tunazzila `Alayhim Kitābāan Mina A s-Samā 'i Faqad Sa'alū Mūsá 'Akbara Min Dh ālika Faqālū 'Ar inā A l-Laha Jahratan Fa'akh adh at/humu A ş-Şā`iqatu Bižulmihim Th umm a A ttakh adh ū A l-`Ij la Min Ba`di Mā Jā 'at/humu A l-Bayyinā tu Fa`afawnā `An Dh ālika Wa 'Ā taynā Mūsá Sulţānāan Mubīnāan [4.153] Ий Мухәммәд г-м! Китап әһелләре синең аларга күктән китап иңдермәгеңне сорыйлар, Мусадан кауме моннан да зурракны сорадылар. Әйттеләр: "Безгә Аллаһуны ачык итеп күрсәт", – диделәр, аларны золымнары сәбәпле Аллаһ нуры көйдерде. Алар Аллаһудан хак динне бәян итүче китап килгәннән соң бозау ясап, шул бозауга табындыл
Wa Rafa`nā Fawqahumu A ţ -Ţū ra Bimīth āqihim Wa Qulnā Lahum A d kh ulū A l-Bā ba Suj jadāan Wa Qulnā Lahumu Lā Ta`dū Fī A s-Sab ti Wa 'Akh adh nā Minhum Mīth āqāan Gh alīžāan [4.154] Куркытып, алардан ґәһед алмак өчен өсләренә Тур тавын күтәрдек һәм: "Әрихә шәһәренә түбәнчелек илә керегез", – дидек, янә аларга әйттек: "Шимбә көнне чиктән чыкмагыз", – дип һәм алардан авыр ґәһедне алдык. وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ ا ل طُّو رَ بِمِيثَاقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمْ ا د ْخُلُوا ا لْبَا بَ سُجَّدا ً وَقُلْنَا لَهُمُ لاَ تَعْدُوا فِي ا
Fabimā Naq đihim Mīth āqahum Wa Kufr ihim Bi'ā yā ti A l-Lahi Wa Qatlihimu A l-'An biyā 'a Bigh ayr i Ĥaq qin Wa Qawlihim Qulūbunā Gh ulfun Bal Ţaba`a A l-Lahu `Alayhā Bikufr ihim Falā Yu'uminū na 'Illā Qalīlāan [4.155] Ґәһедләрен бозулары, Аллаһуның аятьләрен инкяр итүләре, хаксыз пәйгамбәрләрне үтерүләре һәм күңелләребез пәрдәләнгән дип әйтүләре сәбәпле аларга төрле ґәзаблар бирдек. Көферлек кылулары сәбәпле бәлки Аллаһ аларның күңеленә мөһер баскандыр, инде ул яһүдләр иман китермәсләр, мәгәр бик азлары иман китерер. Wa Bikufr ihim Wa Qawlihim `Alá Maryama Buhtānāan `Ažīmāan [4.156] Аллаһ аларны ләгънәт кылды хакны инкяр итүләре һәм Мәрьямгә зур ялган яла якканнары өчен. Ягъни Мәрьям Гыйса г-мне тудыргач яһүдләр: "Мәрьям зинадан бала тудырды", – дип ялган хәбәр тараттылар. وَبِكُفْر ِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَاناً عَظِيما ً
Wa Qawlihim 'Inn ā Qatalnā A l-Masī ĥa `Īsá A b na Maryama Rasū la A l-Lahi Wa Mā Qatalū hu Wa Mā Şalabū hu Wa Lakin Sh ub biha Lahum Wa 'Inn a A l-Ladh ī na A kh talafū Fī hi Lafī Sh akkin Minhu Mā Lahum Bihi Min `Ilmin 'Illā A ttibā `a A ž-Žann i Wa Mā Qatalū hu Yaqīnāan [4.157] Янә аларны Аллаһ ләгънәт кылды: "Без, әлбәттә, Аллаһ расүле Мәрьям угълы Гыйсане үтердек", – дигән сүзләре өчен. Алар Гыйсане үтермәделәр һәм асмадылар, ләкин аларның бер юлдашы аларга Гыйса сурәтендә күренде. (Яһүдләр киңәшләшеп Гыйсә пәйгамбәрне үтерергә карар чыгардылар, Гыйсә алардан качып бер өйгә керде, яһүд
Bal Rafa`ahu A l-Lahu 'Ilayhi Wa Kā na A l-Lahu `Azīzāan Ĥakīmāan [4.158] Бәлки Аллаһ аны үз хозурына күтәрде. Аллаһу тәгалә һәр эштә галиб һәм хикмәт белән эшләүче булды. بَلْ رَفَعَهُ ا ل لَّهُ إِلَيْهِ وَكَا نَ ا ل لَّهُ عَزِيزاً حَكِيما ً
Wa 'In Min 'Ahli A l-Kitā bi 'Illā Layu'uminann a Bihi Qab la Mawtihi Wa Yawma A l-Qiyāmati Yakū nu `Alayhim Sh ahīdāan [4.159] Китап әһелләре, әлбәттә, һәммәсе дә Гыйсәгә ышанырлар үлүеннән әүвәл, вә Гыйсә кыямәт көнне аларга шаһит булыр. Ягъни: "Мин Аллаһ угълымын, миңа гыйбадәт кылыгыз, дип әйттемме? Киресенчә, Аллаһ ялгыз үзе генә, Аллаһуга гына гыйбәдәт кылыгыз, димәдемме? Һәм сезгә могҗизалар күрсәтмәдемме? Аллаһ хөкемнәрен сезгә иреш
Fabižulmin Mina A l-Ladh ī na Hādū Ĥarram nā `Alayhim Ţayyibā tin 'Uĥillat Lahum Wa Bişad dihim `An Sabī li A l-Lahi Kath īrāan [4.160] Яһүдләрдән золым итүчеләре вә күп кешеләрне Аллаһ юлыннан тыючылары булу сәбәпле әүвәлдә аларга хәләл булган нәрсәләрне хыянәтләре соңында хәрам кылдык. فَبِظُلْم ٍ مِنَ ا لَّذِي نَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَا تٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن ْ سَبِي لِ ا ل لَّهِ كَثِيرا ً
Wa 'Akh dh ihimu A r-R ibā Wa Qad Nuhū `Anhu Wa 'Aklihim 'Am wā la A n -Nā si Bil-Bāţili Wa 'A`tad nā Lilkāfir ī na Minhum `Adh ābāan 'Alīmāan [4.161] Янә Аллаһ тарафыннан каты тыелган булсалар да, риба, ришвәт алулары һәм кеше малын юлсыз ашаулары сәбәпле хәләл нәрсәләрне аларга хәрам кылдык, һәм яһүдләрнең кәфер булганнарына рәнҗеткүче ґәзабны әзерләдек. وَأَخْذِهِمُ ا ل رِّبَا وَقَد ْ نُهُوا عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَا لَ ا ل نّ َا سِ بِا لْبَاطِلِ وَأَعْتَ Lakini A r-Rāsikh ū na Fī A l-`Ilmi Minhum Wa A l-Mu'uminū na Yu'uminū na Bimā 'Un zila 'Ilayka Wa Mā 'Un zila Min Qab lika Wa A l-Muqīmī na A ş-Şalāata Wa A l-Mu'utū na A z-Zakāata Wa A l-Mu'uminū na Bil-Lahi Wa A l-Yawmi A l-'Ā kh ir i 'Ū lā 'ika Sanu'utīhim 'Aj rāan `Ažīmāan [4.162] Ләкин хакыйкый белемгә ирешкән ислам галимнәре һәм сиңа иңдерелгән вә синнән әүвәл иңдерелгән китапларга ышанучы мөэминнәр – алар намазларын үтәрләр, зәкят сәдакасын бирерләр һәм Аллаһуга вә ахирәт көненә нык ышанырлар. Әнә шуларга тиздән олы әҗерне – җәннәтне бирербез. لَكِنِ ا ل رَّاسِخُو نَ فِي 'Inn ā 'Awĥaynā 'Ilayka Kamā 'Awĥaynā 'Ilá Nūĥin Wa A n -Nabīyī na Min Ba`dihi Wa 'Awĥaynā 'Ilá 'Ib rāhī ma Wa 'Ismā`ī la Wa 'Isĥā qa Wa Ya`qū ba Wa A l-'Asbā ţi Wa `Īsá Wa 'Ayyū ba Wa Yūnus Wa Hārū na Wa Sulaymā na Wa 'Ā taynā Dāwū da Zabūrāan [4.163] Ий Мухәммәд г-м! Сиңа Коръәнне вәхи кылдык Нух пәйгамбәргә һәм аннан соң килгән пәйгамбәрләргә вәхи кылганыбыз кеби, вә Ибраһим, Исмәгыйль, Исхак, Ягъкуб, Гыйсә, Әюб, Йунус, Һарун, Сөләйман пәйгамбәрләргә вәхи кылганыбыз кеби һәм Даудка – Забур исемле китап бирдек. إِنّ َا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَ
Wa Rusulāan Qad Qaşaşnāhum `Alayka Min Qab lu Wa Rusulāan Lam Naq şuşhum `Alayka Wa Kallama A l-Lahu Mūsá Taklīmāan [4.164] Янә бу сүрәдән элек иңгән сүрәләрдә сиңа бәян иткән пәйгамбәрләргә һәм хәлләрен сиңа бәян итмәгән пәйгамбәрләргә дә вәхи кылганыгыз кеби, сиңа Коръәнне вәхи кылдык һәм Аллаһ Муса белән камил сөйләшү илә сөйләште. وَرُسُلا ً قَد ْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِن ْ قَب ْلُ وَرُسُلا ً لَمْ نَق ْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَكَلَّمَ ا ل لَّهُ مُوسَى تَكْلِيما ً
Rusulāan Mubash sh ir ī na Wa Mun dh ir ī na Li'llā Yakū na Lilnn ā si `Alá A l-Lahi Ĥuj jatun Ba`da A r-Rusuli Wa Kā na A l-Lahu `Azīzāan Ĥakīmāan [4.165] Аллаһу тәгалә ул пәйгамбәрләрне Аллаһуга итагать итүче хак мөэминнәрне җәннәт белән шатландыручы һәм Аллаһуга итагать итмәүчеләргә җәһәннәм ґәзабы булачагы белән хәбәр бирүче илчеләр итеп күндерде, расүлләр үзләренең бурычларын үтәгәннән соң ахирәттә динсезләргә: "Ий Аллаһ безгә китап иңдермәдең, расүл
Lakini A l-Lahu Yash /hadu Bimā 'An zala 'Ilayka 'An zalahu Bi`ilmihi Wa A l-Malā 'ikatu Yash /hadū na Wa Kafá Bil-Lahi Sh ahīdāan [4.166] Күпләр ышанмасалар ышанмасыннар, ләкин Аллаһ шаһит булганы хәлдә шәһадәт бирер сиңа иңдергән Коръәннең хаклыгы белән, Коръәнне иңдерде Аллаһ камил белем үлчәве белән һәм фәрештәләр дә Коръәннең хаклыгы белән шәһадәт бирәләр. Коръән белән гамәл кылучыларга да, гамәл кылмаучыларга да шаһит булырга Аллаһу тәг
'Inn a A l-Ladh ī na Kafarū Wa Şad dū `An Sabī li A l-Lahi Qad Đallū Đalālāan Ba`īdāan [4.167] Коръәнне инкяр итеп кәфер булган кешеләр, башкаларны да Аллаһ юлыннан тыйдылар, дөреслектә алар хак юлдан бик ерак адашу белән адаштылар. إِنّ َ ا لَّذِي نَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن ْ سَبِي لِ ا ل لَّهِ قَد ْ ضَلُّوا ضَلاَلا ً بَعِيدا ً
'Inn a A l-Ladh ī na Kafarū Wa Žalamū Lam Yakuni A l-Lahu Liyagh fir a Lahum Wa Lā Liyahdiyahum Ţar īqāan [4.168] Кәфер һәм залим булган кешеләрне Аллаһ ярлыкаячак һәм туры юлга күндерәчәк түгелдер. إِنّ َ ا لَّذِي نَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ ا ل لَّهُ لِيَغْفِر َ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ طَر ِيقا ً
'Illā Ţar ī qa Jahann ama Kh ālidī na Fīhā 'Abadāan Wa Kā na Dh ālika `Alá A l-Lahi Yasīrāan [4.169] Мәгәр аларны җәһәннәм юлына күндерер, алар аңда мәңге калырлар. Бу эш Аллаһуга бик җиңел булды. إِلاَّ طَر ِي قَ جَهَنّ َمَ خَالِدِي نَ فِيهَا أَبَدا ً وَكَا نَ ذَلِكَ عَلَى ا ل لَّهِ يَسِيرا ً
Yā 'Ayyuhā A n -Nā su Qad Jā 'akumu A r-Rasū lu Bil-Ĥaq qi Min Rab bikum Fa'ā minū Kh ayrāan Lakum Wa 'In Takfurū Fa'inn a Lillahi Mā Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa Kā na A l-Lahu `Alīmāan Ĥakīmāan [4.170] Ий кешеләр! Шиксез, сезгә Раббыгыздан хаклык илә расүл килде, Аллаһуга, Коръәнгә һәм расулгә ышаныгыз! Үзегез өчен хәерледер. Әгәр ышануны һәм Коръән белән гамәл кылуны инкяр итсәгез, бит җирдә вә күкләрдә булган нәрсәләр Аллаһуныкыдыр, сезнең ышануыгызга Аллаһ мохтаҗ түгел. Аллаһ һәркемнең эшен белүче вә гаделл
Yā 'Ahla A l-Kitā bi Lā Tagh lū Fī Dīnikum Wa Lā Taqūlū `Alá A l-Lahi 'Illā A l-Ĥaq qa 'Inn amā A l-Masī ĥu `Īsá A b nu Maryama Rasū lu A l-Lahi Wa Kalimatuhu 'Alqāhā 'Ilá Maryama Wa Rūĥun Minhu Fa'ā minū Bil-Lahi Wa Rusulihi Wa Lā Taqūlū Th alāth atun A n tahū Kh ayrāan Lakum 'Inn amā A l-Lahu 'Ilahun Wāĥidun Sub ĥānahu 'An Yakū na Lahu Waladun Lahu Mā Fī A s-Samāwā ti Wa Mā Fī A l-'Arđi Wa Kafá Bil-Lahi Wa Kīlāan [4.171] Ий китап әһелләре! Динегездә хактан тышкары чыкмагыз, Аллаһ хакында ялганны сөйләмәгез, мәгәр аңа әйтергә тиешле хак сүзләрне генә әйтегез! Мәрьям угълы -- Гыйсә Аллаһуның рәсүленнән башка һичкем түгел, ул Гыйсә Аллаһуның: "Бар бул!" – дигән сүзе белән бар булды, ул сүзне Аллаһ Мәрьямгә ишеттерде вә ул сүз Мәрьям кары
Lan Yastan kifa A l-Masī ĥu 'An Yakū na `Ab dāan Lillahi Wa Lā A l-Malā 'ikatu A l-Muqarrabū na Wa Man Yastan kif `An `Ibādatihi Wa Yastakbir Fasayaĥsh uruhum 'Ilayhi Jamī`āan [4.172] Әлбәттә, Гыйсә Аллаһуга кол булудан, аңа гына гыйбадәт кылудан баш тартмас шулай ук итагать итү белән Аллаһуга якын булган фәрештәләр дә Аллаһуга кол булудан баш тартмаслар. Берәү Аллаһуга гыйбадәт кылудан һәм итагать итүдән баш тартса һәм дә тәкәбберләнсә, Аллаһ аларны тиздән кубарыр һәм үз хозурына җыяр хөкем
Fa'amm ā A l-Ladh ī na 'Ā manū Wa `Amilū A ş-Şāliĥā ti Fayuwaffīhim 'Ujūrahum Wa Yazīduhum Min Fađlihi Wa 'Amm ā A l-Ladh ī na A stan kafū Wa A stakbarū Fayu`adh dh ibuhum `Adh ābāan 'Alīmāan Wa Lā Yajidū na Lahum Min Dū ni A l-Lahi Walīyāan Wa Lā Naşīrāan [4.173] Аллаһуга ышанып изге гамәлләр кылучыларга Аллаһу тәгалә әҗерләрен тутырып бирер һәм юмартлыгы белән әҗерләрен арттырыр, әмма Аллаһуга итагать итүдән баш тарткан, гыйбадәт кылудан тәкәбберләнгән кешеләрне Аллаһ ґәзаб кылыр рәнҗеткүче ґәзаб белән. Аларга ахирәттә Аллаһудан башка яклаучы һәм ярдәмче табылм&
Yā 'Ayyuhā A n -Nā su Qad Jā 'akum Burhā nun Min Rab bikum Wa 'An zalnā 'Ilaykum Nūrāan Mubīnāan [4.174] Ий кешеләр! Дөреслектә сезгә Раббыгыздан ачык дәлилләр килде, һәм күңелләрне яктырткучы ачык һидәят нуры – Коръәнне сезгә иңдердек. (Димәк, Коръәннән башка һичкемнең күңеле яктырмас!) يَا أَيُّهَا ا ل نّ َا سُ قَد ْ جَا ءَكُم ْ بُرْهَا ن ٌ مِن ْ رَبِّكُمْ وَأَن زَلْنَا إِلَيْكُمْ نُوراFa'amm ā A l-Ladh ī na 'Ā manū Bil-Lahi Wa A `taşamū Bihi Fasayud kh iluhum Fī Raĥmatin Minhu Wa Fađlin Wa Yahdīhim 'Ilayhi Şirāţāan Mustaqīmāan [4.175] Әмма Аллаһуга ышанып аның хөкемнәренә ябышкан мөэминнәрне тиздән үзенең рәхмәтенә һәм дә юмартлыгына кертер вә күндерер аларны үзенең нурлы юлына. فَأَمّ َا ا لَّذِي نَ آمَنُوا بِا ل لَّهِ وَا عْتَصَمُوا بِه ِ ِ فَسَيُد ْخِلُهُمْ فِي رَحْمَة ٍ مِنْهُ وَفَضْل ٍ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطا ً مُسْتَقِيما ً
Yastaftūnaka Quli A l-Lahu Yuftīkum Fī A l-Kalālati 'Ini A m ru'uun Halaka Laysa Lahu Waladun Wa Lahu 'Ukh tun Falahā Nişfu Mā Taraka Wa Huwa Yar ith uhā 'In Lam Yakun Lahā Waladun Fa'in Kānatā A th natayni Falahumā A th -Th uluth ā ni Mimm ā Taraka Wa 'In Kānū 'Ikh watan R ijālāan Wa Nisā 'an Falildh dh akar i Mith lu Ĥažži A l-'Un th ayayni Yubayyinu A l-Lahu Lakum 'An Tađillū Wa A ll ā hu Bikulli Sh ay'in `Alī mun [4.176] Ий Мухәммәд г-м, мирас малы хакында синнән фәтва сорыйлар. Син аларга әйт: "Кәләләнең мирасы хакында Аллаһ үзе фәтва бирер", – дип. (Кәләлә дип кемнең ата-анасы үлгән, балалары да юк, шул кешегә әйтелә.) Әгәр бер ир үлсә, аның ата-анасы һәм баласы булмаса, бер туган кыз кардәше калса, бу кыз кардәшенә үлгән кәләлә малының ярты&