'Alif-Lām -Mīm [30.1] Әлиф ләм мим. أَلِف-لَام-مِيم
Gh ulibati A r-Rū mu [30.2] Румнар сугышта Фарсыйларга җиңелделәр. Румнар китабий кәферләр булып, Фарсыйлар китапсыз мәҗүсиләр иде. Мәккә кәферләре дә китапсыз мәҗүсий иделәр, шул сәбәпле китаби кәферләрне мәҗүсиләр җиңгәч, шатландылар һәм Фарсыйлар кеби без дә мөселманнарны җиңәрбез, диделәр. غُلِبَتِ ا ل رُّو مُ
Fī 'Ad n á A l-'Arđi Wa Hum Min Ba`di Gh alabihim Sayagh libū na [30.3] Ґәрәб җиренең Румга якын җирендә, ул Румнар җиңелгәннәре соңында тиздән Фарсыйларны җиңәчәкләр. فِي أَد ْنَى ا لأَرْضِ وَهُم ْ مِن ْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُو نَ
Fī Biđ`i Sinī na Lillahi A l-'Am ru Min Qab lu Wa Min Ba`du Wa Yawma'idh in Yafraĥu A l-Mu'uminū na [30.4] Өч ел белән тугыз ел арасында. Башта Фарсыйларның Румнарны җиңүе, соңра Румнарның Фарсыйларны җиңүе, Аллаһуның теләге вә ярдәме беләндер, вә Румнар Фарсыйларны җиңгән көндә мөэминнәр шатланырлар, чөнки Аллаһуның вәгъдәсе вә пәйгамбәрнең сүзе дөресләнгән буладыр, һәм Мәккә мөшрикләренең: "Румнар җиңәчәк дигән
Binaşr i A l-Lahi Yan şuru Man Yash ā 'u Wa Huwa A l-`Azī zu A r-Raĥī mu [30.5] Мөселманнарны шатландыру өчен Румнарның җиңүе Аллаһ ярдәме белән булды, Аллаһ үзе теләгән бәндәсенә ярдәм бирер, Ул дошманнарын җиңүче вә мөэминнәргә рәхимле. بِنَصْر ِ ا ل لَّهِ يَن صُرُ مَن ْ يَشَا ءُ وَهُوَ ا لْعَزِي زُ ا ل رَّحِي مُ
Wa`da A l-Lahi Lā Yukh lifu A l-Lahu Wa`dahu Wa Lakinn a 'Akth ara A n -Nā si Lā Ya`lamū na [30.6] Аллаһ Румнарның җиңүен вәгъдә итте, Аллаһ вәгъдәсенә хыйлафлык кылмас, ләкин күбрәк кешеләр Аның вәгъдәсен – белмәсләр. وَعْدَ ا ل لَّهِ لاَ يُخْلِفُ ا ل لَّهُ وَعْدَه ُ ُ وَلَكِنّ َ أَكْثَرَ ا ل نّ َا سِ لاَ يَعْلَمُو نَ
Ya`lamū na Žāhirāan Mina A l-Ĥayāati A d -Dun yā Wa Hum `Ani A l-'Ā kh irati Hum Gh āfilū na [30.7] Алар дөнья тереклеге өчен нәрсә кирәк, шуны белерләр, ләкин алар ахирәттән гафилләр, анда нәрсә кирәк булачагын белмиләр. يَعْلَمُو نَ ظَاهِرا ً مِنَ ا لْحَيَا ةِ ا ل دُّن ْيَا وَهُمْ عَنِ ا لآخِرَةِ هُمْ غَافِلُو نَ
'Awalam Yatafakkarū Fī 'An fusihim Mā Kh alaqa A l-Lahu A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđa Wa Mā Baynahumā 'Illā Bil-Ĥaq qi Wa 'Ajalin Musamm áan Wa 'Inn a Kath īrāan Mina A n -Nā si Biliqā 'i Rab bihim Lakāfirū na [30.8] Әйә алар үз хәлләрен уйлап карамыйлармы, бәлки гафләттән уяныр иделәр, дәхи алар фикерләп карамыйлармы Аллаһуның җир вә күкләрне һәм җир күкләр арасында булган нәрсәләрне хаклык белән халык кылганын һәм үзләренә Аллаһудан әҗәл билгеләнүне. Тәхкыйк кешеләрнең күбрәге терелеп Аллаһу хозурына баруга ышанмыйл
'Awalam Yasīrū Fī A l-'Arđi Fayan žurū Kayfa Kā na `Āqibatu A l-Ladh ī na Min Qab lihim Kānū 'Ash ad da Minhum Qūwatan Wa 'Ath ārū A l-'Arđa Wa `Amarūhā 'Akth ara Mimm ā `Amarūhā Wa Jā 'at/hum Rusuluhum Bil-Bayyinā ti Famā Kā na A l-Lahu Liyažlimahum Wa Lakin Kānū 'An fusahum Yažlimū na [30.9] Әйә алар җир өстендә йөрмиләрме, вә үзләреннән элек һәлак булган кәферләрнең хәленә карамыйлармы, алар куәттә болардан артык иделәр, җирне сөрделәр вә биналарны мәхкәм итеп күп төзеделәр боларныкыннан артык итеп, вә аларга пәйгамбәрләре могҗизалар вә ачык аңлатмалар белән килделәр, Аллаһ аларны золым итмәде,
Th umm a Kā na `Āqibata A l-Ladh ī na 'Asā 'ū A s-Sū 'á 'An Kadh dh abū Bi'ā yā ti A l-Lahi Wa Kānū Bihā Yastahzi'ū n [30.10] Соңра явызларның ахыр хәле барачак җире бик явыз җәһәннәм булды, алар Аллаһуның аятьләрен ялганга тоттылар һәм аятьләрдән көләр булдылар. ثُمّ َ كَا نَ عَاقِبَةَ ا لَّذِي نَ أَسَا ءُ وا ا ل سُّو ءَى أَن ْ كَذَّبُوا بِآيَا تِ ا ل لَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُ ون
Al-Lahu Yab da'u A l-Kh alqa Th umm a Yu`īduhu Th umm a 'Ilayhi Turja`ū na [30.11] Аллаһ башлап кешеләрне юктан бар итәр, соңра үлгәч, тергезеп әүвәлге хәлләренә кайтарыр, соңра хөкем ителер өчен Аллаһуга кайтарылырсыз. ا ل لَّهُ يَب ْدَأُ ا لْخَلْقَ ثُمّ َ يُعِيدُه ُ ُ ثُمّ َ إِلَيْهِ تُرْجَعُو نَ
Wa Yawma Taqū mu A s-Sā`atu Yub lisu A l-Muj r imū na [30.12] Кыямәт көне булгач, кәферләр Аллаһуның рәхмәтеннән өмет, өзеп сөйләшмичә тик торырлар. وَيَوْمَ تَقُو مُ ا ل سَّاعَةُ يُب ْلِسُ ا لْمُج ْر ِمُو نَ
Wa Lam Yakun Lahum Min Sh urakā 'ihim Sh ufa`ā 'u Wa Kānū Bish urakā 'ihim Kāfir ī na [30.13] Аллаһудан башканы Илаһә тоткан нәрсәләре ул көндә аларны ґәзабтан коткарырга шәфәгатьче булмаслар, вә ул мөшрикләр Аллаһуга шәрик иткән нәрсәләрен инкяр итәрләр. وَلَمْ يَكُن ْ لَهُم ْ مِن ْ شُرَكَا ئِهِمْ شُفَعَا ءُ وَكَانُوا بِشُرَكَا ئِهِمْ كَافِر ِي نَ
Wa Yawma Taqū mu A s-Sā`atu Yawma'idh in Yatafarraqū na [30.14] Кыямәт көнне җәннәткә керәсе мөэминнәр, җәһәннәмгә керәсе кешеләрдән аерылырлар. وَيَوْمَ تَقُو مُ ا ل سَّاعَةُ يَوْمَئِذ ٍ يَتَفَرَّقُو نَ
Fa'amm ā A l-Ladh ī na 'Ā manū Wa `Amilū A ş-Şāliĥā ti Fahum Fī Rawđatin Yuĥbarū na [30.15] Әмма иман китереп изге гамәлләр кылган мөэминнәр, җәннәт бакчаларында нигъмәтләр эчендә шатланып йөрерләр. فَأَمّ َا ا لَّذِي نَ آمَنُوا وَعَمِلُوا ا ل صَّالِحَا تِ فَهُمْ فِي رَوْضَة ٍ يُحْبَرُو نَ
Wa 'Amm ā A l-Ladh ī na Kafarū Wa Kadh dh abū Bi'ā yātinā Wa Liqā 'i A l-'Ā kh irati Fa'ū lā 'ika Fī A l-`Adh ā bi Muĥđarū na [30.16] Вә әмма аятьләребезне һәм терелеп ахирәттә Безгә юлыгуны инкяр итеп кәфер булган кешеләр, ґәзабка хафыйз ителерләр. وَأَمّ َا ا لَّذِي نَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَا ءِ ا لآخِرَةِ فَأُ وْلَا ئِكَ فِي ا لْعَذَا بِ مُحْضَرُو نَ
Fasub ĥā na A l-Lahi Ĥī na Tum sū na Wa Ĥī na Tuşbiĥū na [30.17] Аллаһ һәр эшендә кимчелектән пакь, кичкә кергәндә вә таңга кергәндә намазлар укып Аллаһуны мактап тәсбихләр әйтегез! فَسُب ْحَا نَ ا ل لَّهِ حِي نَ تُمْسُو نَ وَحِي نَ تُصْبِحُو نَ
Wa Lahu A l-Ĥam du Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa `Ash īyāan Wa Ĥī na Tužhirū na [30.18] Җирдә вә күкләрдә Аллаһуны мактап тәсбихләр әйтеләдер, кичкә хәтле икенде намазын вә төш вакыты авышкач, өйлә намазын укып, Аллаһуны мактап, тәсбихләр әйтегез! وَلَهُ ا لْحَمْدُ فِي ا ل سَّمَاوَا تِ وَا لأَرْضِ وَعَشِيّا ً وَحِي نَ تُظْهِرُو نَ
Yukh r iju A l-Ĥayya Mina A l-Mayyiti Wa Yukh r iju A l-Mayyita Mina A l-Ĥayyi Wa Yuĥyī A l-'Arđa Ba`da Mawtihā Wa Kadh alika Tukh rajū na [30.19] Ул – Аллаһ терекне үлектән чыгарыр, ягъни үлекне тергезер, дәхи үлекне теректән чыгарыр, ягъни терене үтерер, вә җирне кыш үлгәннән соң яз яңгыр белән терелтер, сез дә әнә шулай терелеп каберләрегездән чыгарылмыш булырсыз. يُخْر ِجُ ا لْحَيَّ مِنَ ا لْمَيِّتِ وَيُخْر ِجُ ا لْمَيِّتَ مِنَ ا لْحَيِّ وَيُحْيِي ا لأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُو نَ
Wa Min 'Ā yātihi 'An Kh alaqakum Min Turā bin Th umm a 'Idh ā 'An tum Bash arun Tan tash irū na [30.20] Дәхи Аллаһуның кодрәтенә дәлаләт иткән нәрсәләрдән берсе асылыгыз Адәм г-мне туфрактан халык итте, соңра сез кеше булып җир йөзенә таралдыгыз. وَمِن ْ آيَاتِهِ~ ِ أَنْ خَلَقَكُم ْ مِن ْ تُرَا ب ٍ ثُمّ َ إِذَا أَن ْتُم ْ بَشَر ٌ تَن تَشِرُو نَ
Wa Min 'Ā yātihi 'An Kh alaqa Lakum Min 'An fusikum 'Azwājāan Litaskunū 'Ilayhā Wa Ja`ala Baynakum Mawad datan Wa Raĥmatan 'Inn a Fī Dh ālika La'ā yā tin Liqawmin Yatafakkarū na [30.21] Дәхи Аллаһуның кодрәтенә дәлилләрдәндер сезнең өчен Аллаһуның үзегездән хатыннар яратмаклыгы, чөнки Һава Адәмнең кабыргасыннан халык ителде, ул хатыннар белән өлфәтләнеп бергә яшәвегез өчен, дәхи ир белән хатын арасында дуслык һәм мәрхәмәтлек кылды, әлбәттә, Аллаһуның бу эшләрендә фикерли белгән кешеләр өm
Wa Min 'Ā yātihi Kh alqu A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa A kh tilā fu 'Alsinatikum Wa 'Alwānikum 'Inn a Fī Dh ālika La'ā yā tin Lil`ālimī na [30.22] Җир вә күкләрнең төзелеше, вә телләрегез, вә төсләрегез төрлечә булуы, Аллаһуның галәмәтләреннәндер, әлбәттә, Аллаһуның бу эшләрендә белем ияләре өчен дәлилләр бардыр. وَمِن ْ آيَاتِه ِ ِ خَلْقُ ا ل سَّمَاوَا تِ وَا لأَرْضِ وَا خْتِلاَفُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنّ َ فِي ذَلِكَ لَآيَا ت ٍ لِلْعَالِمِي نَ
Wa Min 'Ā yātihi Manāmukum Bil-Layli Wa A n -Nahā r i Wa A b tigh ā 'uukum Min Fađlihi 'Inn a Fī Dh ālika La'ā yā tin Liqawmin Yasma`ū na [30.23] Дәхи Аллаһуның могҗизасыннандыр кичләрен вә көндезләрен йоклап рәхәтләнүегез, вә көндезләрен Аллаһуның фазълыннан дөнья ахирәтләрегезне кәсеп итүегез, әлбәттә, бу эшләрдә игътибар белән тыңлаучыларга Аллаһуның кодрәтенә дәлилләр бардыр. وَمِن ْ آيَاتِه ِ ِ مَنَامُكُم ْ بِا ل لَّيْلِ وَا Wa Min 'Ā yātihi Yur īkumu A l-Barqa Kh awfāan Wa Ţama`āan Wa Yunazzilu Mina A s-Samā 'i Mā 'an Fayuĥyī Bihi A l-'Arđa Ba`da Mawtihā 'Inn a Fī Dh ālika La'ā yā tin Liqawmin Ya`qilū na [30.24] Дәхи Аллаһуның могҗизасыннандыр сезгә яшенне күрсәтүе, яшеннән куркып, яңгырны өмет иткәнегез хәлдә, һәм күктән яңгыр иңдереп үлгән җирне тергезүе, Аллаһуның бу эшеңдә дә гакыллы кешеләргә дәлил бар. وَمِن ْ آيَاتِه ِ ِ يُر ِيكُمُ ا لْبَرْقَ خَوْفا ً وَطَمَعا ً وَيُنَزِّلُ مِنَ ا ل سَّمَا ءِ مَا ء ً فَيُحْيِي بِهِ Wa Min 'Ā yātihi 'An Taqū ma A s-Samā 'u Wa A l-'Arđu Bi'am r ihi Th umm a 'Idh ā Da`ākum Da`watan Mina A l-'Arđi 'Idh ā 'An tum Takh rujū na [30.25] Дәхи Аллаһуның могҗизасыннандыр җир вә күкнең терәүсез Аллаһуның кодрәте белән торулары, соңра, Исрафил фәрештә каберләрегездән чыгыгыз, дип бер мәртәбә әйтсә, шулвакыт һич кичекмичә чыгарсыз. وَمِن ْ آيَاتِهِ~ ِ أَن ْ تَقُو مَ ا ل سَّمَا ءُ وَا لأَرْضُ بِأَمْر ِه ِ ِ ثُمّ َ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَة ً مِنَ <
Wa Lahu Man Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Kullun Lahu Qānitū na [30.26] Җир вә күкләрдә булган мәхлукълар барчасы Аллаһу тәгаләнекедер, һәрберсе Аллаһуга итагать итәрләр. وَلَه ُ ُ مَن ْ فِي ا ل سَّمَاوَا تِ وَا لأَرْضِ كُلّ ٌ لَه ُ ُ قَانِتُو نَ
Wa Huwa A l-Ladh ī Yab da'u A l-Kh alqa Th umm a Yu`īduhu Wa Huwa 'Ahwanu `Alayhi Wa Lahu A l-Math alu A l-'A`lá Fī A s-Samāwā ti Wa A l-'Arđi Wa Huwa A l-`Azī zu A l-Ĥakī mu [30.27] Аллаһ башлап кешеләрне юктан бар итәр, соңра үлгәннән соң тергезеп әүвәлге хәлләренә кайтарыр, бу эш Аңа бик ансаттыр, җирдә вә күкләрдә Аллаһу тәгаләнең бөеклегенә мисаллар бардыр, Ул һәр эштә җиңүче вә хикмәт илә эш кылучылардыр. وَهُوَ ا لَّذِي يَب ْدَأُ ا لْخَلْقَ ثُمّ َ يُعِيدُه ُ ُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ ا لْمَثَلُ ا لأَعْلَى فِي Đaraba Lakum Math alāan Min 'An fusikum Hal Lakum Min Mā Malakat 'Aymānukum Min Sh urakā 'a Fī Mā Razaq nākum Fa'an tum Fī hi Sawā 'un Takh āfūnahum Kakh īfatikum 'An fusakum Kadh ālika Nufaşşilu A l-'Ā yā ti Liqawmin Ya`qilū na [30.28] Ий мөшрикләр, Аллаһ сезгә үзегездән бер мисал китерер, үзегезнең сатып алган колларыгыз. Без сезгә биргән байлыкта сезнең белән бертигез була алалармы, ул колларыгыз малларыгызга хуҗа булып, сезнең белән бертигез файдалана алалармы, һәм кол булмаган кешеләрнең малларыгызга хыянәт итүләреннән курыккан кеби, к
Bal A ttaba`a A l-Ladh ī na Žalamū 'Ahwā 'ahum Bigh ayr i `Ilmin Faman Yahdī Man 'Ađalla A l-Lahu Wa Mā Lahum Min Nāşir ī na [30.29] Коръән белән гамәл кылмыйча үзләренә золым иткән кешеләр дәлилсез нәфес һаваларына иярделәр, шундый кешеләрне Аллаһ адаштырганнан соң аларны кем туры юлга күндерә алыр? Аларга ахирәттә ярдәмчеләр булмас. بَلْ ا تَّبَعَ ا لَّذِي نَ ظَلَمُو ا أَهْوَا ءَهُم ْ بِغَيْر ِ عِلْم ٍ فَمَن ْ يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ Fa'aqim Waj haka Lild dī ni Ĥanīfāan Fiţ rata A l-Lahi A llatī Faţara A n -Nā sa `Alayhā Lā Tab dī la Likh alqi A l-Lahi Dh ālika A d -Dī nu A l-Qayyimu Wa Lakinn a 'Akth ara A n -Nā si Lā Ya`lamū na [30.30] Ий Мухәммәд г-м, динеңне халис Аллаһ өчен генә кыйл, ягъни ихласлы булганың хәлдә дингә юнәлеп сәваблы эшләргә өндәүдә, вә гөнаһлы эшләрдән тыюда истикамәтле бул, ул ислам дине Аллаһуның мәхкәм туры динедер, кешеләрне шул ислам диненә яраклы итеп төзеде, ягъни кешеләрне Аллаһ ислам дине өчен генә халык кылды, димәк
Munībī na 'Ilayhi Wa A ttaqū hu Wa 'Aqīmū A ş-Şalāata Wa Lā Takūnū Mina A l-Mush r ikī na [30.31] Аллаһуга мөрәҗәгать итеп һәрвакыт Аңа итагатьтә булыгыз, вә Аңа гөнаһлы булудан сакланыгыз, дәхи намазларыгызны вакытында укыгыз, һәм һичнәрсәне Аллаһуга тиң кылмагыз, мөшрикләрдән булмагыз! مُنِيبِي نَ إِلَيْهِ وَا تَّقُو ه ُ ُ وَأَقِيمُوا ا ل صَّلاَةَ وَلاَ تَكُونُوا مِنَ ا لْمُشْر ِكِي نَ
Mina A l-Ladh ī na Farraqū Dīnahum Wa Kānū Sh iya`āan Kullu Ĥizbin Bimā Ladayhim Far iĥū na [30.32] Шул кавемнәрдән булмагыз, алар диннәрен төрле кисәкләргә бүлделәр, вә алар төрле-төрле мәзһәб ияләре булдылар, вә ул төрле мәзһәб ияләре һәрбере үзенең батыл динен хак дип белеп шатланыр. Ләкин Ислам динендә мәзһәбләргә бүленү хәрамдыр. مِنَ ا لَّذِي نَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعا ً كُلُّ حِزْب ٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَر ِح Wa 'Idh ā Massa A n -Nā sa Đurrun Da`aw Rab bahum Munībī na 'Ilayhi Th umm a 'Idh ā 'Adh āqahum Minhu Raĥmatan 'Idh ā Far ī qun Minhum Birab bihim Yush r ikū na [30.33] Әгәр кешене зарар тотса, инабәт илә ихлас Раббысына дога кыладыр, соңра Аллаһ алардан зарарны алып рәхмәте белән рәхәтлекне, шатлыкны татытса, шулвакыт алардан җәмәгать Аллаһуга мәхлукъны тиңдәш итеп мөшрик булырлар. وَإِذَا مَسَّ ا ل نّ َا سَ ضُرّ ٌ دَعَوْا رَبَّهُم ْ مُنِيبِي نَ إِلَيْهِ ثُمّ َ إِذَا أَذَاقَهُLiyakfurū Bimā 'Ā taynāhum Fatamatta`ū Fasawfa Ta`lamū na [30.34] Без биргән нигъмәтләргә шөкер итмиләр, әлбәттә, көферлек кылалар. Ий Аллаһ дошманнары, дөньяда аз гына файдаланыгыз, ґәзабыгызны тиздән белерсез. لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُو نَ
'Am 'An zalnā `Alayhim Sulţānāan Fahuwa Yatakallamu Bimā Kānū Bihi Yush r ikū na [30.35] Әллә Аллаһуның тиңдәше барлыгын дөресләп сөйли торган китап яки фәрештә иңдердекме аларга? أَمْ أَن زَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانا ً فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِه ِ ِ يُشْر ِكُو نَ
Wa 'Idh ā 'Adh aq nā A n -Nā sa Raĥmatan Far iĥū Bihā Wa 'In Tuşib hum Sayyi'atun Bimā Qad damat 'Aydīhim 'Idh ā Hum Yaq naţū na [30.36] Әгәр кешеләргә байлык, сәламәтлек рәхәтлекләрен татытсак, аның өчең шатланыр, вә әгәр үзләре кәсеп иткән гөнаһлары сәбәпле катылык ирешсә, ул вакытта алар Аллаһуның рәхмәтеннән өметләрен өзәрләр. وَإِذَا أَذَق ْنَا ا ل نّ َا سَ رَحْمَة ً فَر ِحُوا بِهَا وَإِن ْ تُصِب ْهُمْ سَيِّئَة ٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَ
'Awalam Yaraw 'Ann a A l-Laha Yab suţu A r-R izqa Liman Yash ā 'u Wa Yaq diru 'Inn a Fī Dh ālika La'ā yā tin Liqawmin Yu'uminū na [30.37] Күрмиләрме, Аллаһ теләгән бәндәсенә киң ризык бирер, вә теләгән бәндәсенең ризыгын тар кылыр. Аллаһуның бу эшендә мөэминнәр өчен гыйбрәт бардыр. Чөнки бу эш кешеләр ихтыярында түгел, фәкать Аллаһ ихтыярындадыр. Хак мөэмин нинди хәлдә дә риза булып Аллаһуга итагать итәргә тиеш. أَوَلَمْ يَرَوْا أَنّ َ ا Fa'ā ti Dh ā A l-Qurb á Ĥaq qahu Wa A l-Miskī na Wa A b na A s-Sabī li Dh ālika Kh ayrun Lilladh ī na Yur īdū na Waj ha A l-Lahi Wa 'Ū lā 'ika Humu A l-Mufliĥū na [30.38] Инде малыңнан якын кардәшләреңнең хакын бир, вә мескеннәргә, мөсафирларга дә хакларын бир, бу әйткәннәрне үтәмәк Аллаһуның ризасын эстәгән мөэминнәргә хәерледер, вә алар газаптан котылып изге теләкләренә ирешүчеләрдер. فَآتِ ذَا ا لْقُرْبَى حَقَّه ُ ُ وَا لْمِسْكِي نَ وَا ب ْنَ ا ل سَّبِي لِ ذَلِك
Wa Mā 'Ā taytum Min R ibāan Liyarbuwā Fī 'Am wā li A n -Nā si Falā Yarbū `In da A l-Lahi Wa Mā 'Ā taytum Min Zakāatin Tur īdū na Waj ha A l-Lahi Fa'ū lā 'ika Humu A l-Muđ`ifū na [30.39] Кешеләрдән күбрәк алыр өчен биргән садака вә бүләкләрегезгә сәваб юктыр Аллаһ хозурында, Аллаһ ризалыгы өчен генә бирелгән садаканың әҗере ике өлеш бирелер. وَمَا آتَيْتُم ْ مِن ْ ر ِبا ً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوَا لِ ا ل نّ َا سِ فَلاَ يَرْبُوا عِن ْدَ ا ل لَّهِ وَمَا آتَيْتُ Al-Lahu A l-Ladh ī Kh alaqakum Th umm a Razaqakum Th umm a Yumītukum Th umm a Yuĥyīkum Hal Min Sh urakā 'ikum Man Yaf`alu Min Dh ālikum Min Sh ay'in Sub ĥānahu Wa Ta`ālá `Amm ā Yush r ikū na [30.40] Аллаһ сезне халык кылды, соңра ризыкландырды, соңра үтерер, соңра хисап өчен тергезер, инде сезнең Аллаһуга шәрик иткән сынымнарыгыздан яки ишаннарыгыздан шул эшләрне эшләүчеләре бармы? Ул – Аллаһ аларның шәрик кылган нәрсәләреннән пакь вә бөектер. ا ل لَّهُ ا لَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمّ َ رَزَقَكُمْ ثُمّ َ يُمِيتُكُمْ ثُمّ َ يُحْيِيك
Žahara A l-Fasā du Fī A l-Barr i Wa A l-Baĥr i Bimā Kasabat 'Aydī A n -Nā si Liyudh īqahum Ba`đa A l-Ladh ī `Amilū La`allahum Yarji`ū na [30.41] Кешеләрнең кылган фәхеш, хәрам эшләре сәбәпле җир өсте вә диңгезләр өсте бозылды, Аллаһудан җәза йөзеннән каты ачлык, йогышлы каты чирләр заһир булды, кылган бозык эшләренең бәгъзе гөнаһларына дөньяда ук ґәзабны татытмаклыгыбыз өчен, шаять бозыклыктан яхшылыкка кайтырлар, иман китереп һәм тәүбә итеп, төзәлеп м
Qul Sīrū Fī A l-'Arđi Fān žurū Kayfa Kā na `Āqibatu A l-Ladh ī na Min Qab lu Kā na 'Akth aruhum Mush r ikī na [30.42] Әйт: "Җир өстендә йөрегез, сездән элек яшәгән кәферләрнең хәлен, ничек һәлак булуларын карагыз, аларның күбрәге мөшрик иделәр. قُلْ سِيرُوا فِي ا لأَرْضِ فَان ظُرُوا كَيْفَ كَا نَ عَاقِبَةُ ا لَّذِي نَ مِن ْ قَب ْلُ كَا نَ أَكْثَرُهُم ْ مُشْر ِكِي نَ
Fa'aqim Waj haka Lild dī ni A l-Qayyimi Min Qab li 'An Ya'tiya Yawmun Lā Marad da Lahu Mina A l-Lahi Yawma'idh in Yaşşad da`ū na [30.43] Инде батылдан вә нәҗестән пакь һәм туры булган хак дин исламга йөзеңне юнәлдер, Аллаһудан дөньяга кире кайтарылу булмый торган көн килмәс борын, ул көндә кешеләр төрле дәрәҗәләргә бүленерләр. فَأَقِمْ وَج ْهَكَ لِلدِّي نِ ا لْقَيِّمِ مِن ْ قَب ْلِ أَن ْ يَأْتِيَ يَوْم ٌ لاَ مَرَدَّ لَه ُ ُ مِنَ ا ل لَّهِ يَوْمَئِذ ٍ يَصَّدَّعُو
Man Kafara Fa`alayhi Kufruhu Wa Man `Amila Şāliĥāan Fali'an fusihim Yam hadū na [30.44] Берәү Аллаһуга карышып кәфер булса, кәферлеге үзенәдер, вә берәү Аллаһуга итагать итеп изге гамәлләр кылса, андый мөэминнәр җәннәттә үзләренә урын хәзерләрләр. مَن ْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُه ُ ُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحا ً فَلِأَن فُسِهِمْ يَمْهَدُو نَ
Liyaj ziya A l-Ladh ī na 'Ā manū Wa `Amilū A ş-Şāliĥā ti Min Fađlihi 'Inn ahu Lā Yuĥib bu A l-Kāfir ī na [30.45] Алар иман китереп изге гамәлләр кылганнары өчен тиешле сәвабны биргәннән соң дәхи фазълыннан артык савап бирсен өчен, тәхкыйк Аллаһ имансызларны сөймидер. لِيَج ْزِيَ ا لَّذِي نَ آمَنُوا وَعَمِلُوا ا ل صَّالِحَا تِ مِن ْ فَضْلِهِ~ ِ إِنّ َهُ لاَ يُحِبُّ ا لْكَافِر ِي نَ
Wa Min 'Ā yātihi 'An Yursila A r-R iyā ĥa Mubash sh irā tin Wa Liyudh īqakum Min Raĥmatihi Wa Litaj r iya A l-Fulku Bi'am r ihi Wa Litab tagh ū Min Fađlihi Wa La`allakum Tash kurū na [30.46] Дәхи Аллаһуның могҗизасыннандыр яңгыр белән шатландыручы җилне җибәрүе, вә рәхмәте белән яңгырдан үстергән ризыкларны таратуы, вә Аның әмере илә диңгезләрдә көймәләрнең йөрүе, вә төрле эшләр, сәүдәләр белән Аллаһуның фазълыннан ризык кәсеп итүегез, шаять болар өчен шөкер итәрсез. وَمِن ْ آيَاتِهِ~ ِ أَ Wa Laqad 'Arsalnā Min Qab lika Rusulāan 'Ilá Qawmihim Fajā 'ū hum Bil-Bayyinā ti Fān taqam nā Mina A l-Ladh ī na 'Aj ramū Wa Kā na Ĥaq qāan `Alaynā Naşru A l-Mu'uminī na [30.47] Тәхкыйк Без синнән элек пәйгамбәрләрне үзләренең кавемнәренә җибәрдек, алар ачык аңлатмалар белән килделәр, ләкин – кавемнәре ышанмады, Без аларны һәлак иттек, ґәһедебездә мөэминнәргә ярдәм итмәк Безгә лязем булды. وَلَقَد ْ أَرْسَلْنَا مِن ْ قَب ْلِكَ رُسُلا ً إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَا ءُ وهُم ْ بِا لْبَيِّنَا تِ فَا Al-Lahu A l-Ladh ī Yursilu A r-R iyā ĥa Fatuth ī r u Saĥābāan Fayab suţuhu Fī A s-Samā 'i Kayfa Yash ā 'u Wa Yaj `aluhu Kisafāan Fatará A l-Wad qa Yakh ruju Min Kh ilālihi Fa'idh ā 'Aşā ba Bihi Man Yash ā 'u Min `Ibādihi 'Idh ā Hum Yastab sh irū na [30.48] Аллаһ җилләрне җибәрер вә алар белән болытларны күтәрер, вә ул болытларны үзе теләгәнчә бер-берсенә кушып туплар, вә кисәкләргә бүләр, күрерсең яңгырны болытлар арасыннан чыгар, әгәр ул болытларны үзе теләгән бәндәләренә ирештереп яңгыр яудырса, шулвакытта алар шатланырлар. ا ل لَّهُ ا لَّذِي يُرْسِلُ Wa 'In Kānū Min Qab li 'An Yunazzala `Alayhim Min Qab lihi Lamub lisī na [30.49] Гәрчә яңгырдан элек яңгыр яудан өметсез булсалар да. وَإِن ْ كَانُوا مِن ْ قَب ْلِ أَن ْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِم ْ مِن ْ قَب ْلِه ِ ِ لَمُب ْلِسِي نَ
Fān žur 'Ilá 'Ā th ā r i Raĥmati A l-Lahi Kayfa Yuĥyī A l-'Arđa Ba`da Mawtihā 'Inn a Dh ālika Lamuĥyī A l-Mawtá Wa Huwa `Alá Kulli Sh ay'in Qadī r un [30.50] Карагыл Аллаһуның рәхмәте белән иңгән яңгырга, корылыктан үлгән җирне яңгыр белән ничек тергезә, ошбу нәрсәләргә көче җиткән Аллаһуның үлгән кешеләрне тергезергә, әлбәттә, көче җитәр, Ул – Аллаһ һәр нәрсәгә кадирдер. فَان ظُرْ إِلَى آثَا ر ِ رَحْمَةِ ا ل لَّهِ كَيْفَ يُحْيِي ا لأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنّ َ ذَلِكَ لَمُحْيِي Wa La'in 'Arsalnā R īĥāan Fara'awhu Muşfarrāan Lažallū Min Ba`dihi Yakfurū na [30.51] Әгәр зарарлы җил җибәрсәк, игеннәрне вә үләннәрне саргаймыш күрсәләр, әлбәттә, игеннәре саргаймыш соңында кешеләр Аллаһуга ышануны вә нигъмәтләренә шөкер итүне инкяр итәр иделәр. وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا ر ِيحا ً فَرَأَوْهُ مُصْفَرّا ً لَظَلُّوا مِن ْ بَعْدِه ِ ِ يَكْفُرُو نَ
Fa'inn aka Lā Tusmi`u A l-Mawtá Wa Lā Tusmi`u A ş-Şumm a A d -Du`ā 'a 'Idh ā Wa Llaw Mud bir ī na [30.52] Син, әлбәттә, мәет кеби күңеле үлгән кешеләргә иманга, исламга чакыруыңны ишеттерә алмассың, вә сине ялганга тотып хактан баш тарткан саңгырауларга да ишеттерә алмассың. فَإِنّ َكَ لاَ تُسْمِعُ ا لْمَوْتَى وَلاَ تُسْمِعُ ا ل صُّمّ َ ا ل دُّعَا ءَ إِذَا وَلَّوْا مُد ْبِر ِي نَ
Wa Mā 'An ta Bihādī A l-`Um yi `An Đalālatihim 'In Tusmi`u 'Illā Man Yu'uminu Bi'ā yātinā Fahum Muslimūn [30.53] Дәхи сукырларны адашуларыннан туры юлга күндерәчәк түгелсең, син ишеттерә алмассың, мәгәр аятьләребезгә иман китергән инсафлы кешеләргә ишеттерә алырсың, алар ислам динен дөресләп тотучы мөселманнардыр. وَمَا أَن ْتَ بِهَادِي ا لْعُمْيِ عَن ْ ضَلاَلَتِهِمْ إِن ْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَن ْ يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم ْ مُسْلِمُون
Al-Lahu A l-Ladh ī Kh alaqakum Min Đa`fin Th umm a Ja`ala Min Ba`di Đa`fin Qūwatan Th umm a Ja`ala Min Ba`di Qūwatin Đa`fāan Wa Sh aybatan Yakh luqu Mā Yash ā 'u Wa Huwa A l-`Alī mu A l-Qadī r u [30.54] Аллаһ сезне халык кылды вә зәгыйфь итеп дөньяга китерде, соңра зәгыйфьлегегездән соң куәтле итте, соңра куәт соңында картлык вә зәгыйфьлекне бирде, Аллаһ үзе теләгәнчә халык кылыр, Ул белүче вә кадирдер. ا ل لَّهُ ا لَّذِي خَلَقَكُم ْ مِن ْ ضَعْف ٍ ثُمّ َ جَعَلَ مِن ْ بَعْدِ ضَعْف ٍ قُوَّة ً ثُمّ َ جَعَلَ مِ Wa Yawma Taqū mu A s-Sā`atu Yuq simu A l-Muj r imū na Mā Labith ū Gh ayra Sā`atin Kadh ālika Kānū Yu'ufakū na [30.55] Кыямәт торгызылган көндә имансызлар кабердә бер сәгатьтән артык тормадык, дип ант итәрләр, алар кабердә күпме торулары хакында ялган сөйләгәннәре кебек, дөньяда вакытларында, терелү юк, дип ялганлыйлар иде. وَيَوْمَ تَقُو مُ ا ل سَّاعَةُ يُق ْسِمُ ا لْمُج ْر ِمُو نَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَة ٍ كَذَلِكَ كَانُوا<
Wa Qā la A l-Ladh ī na 'Ū tū A l-`Ilma Wa A l-'Ī mā na Laqad Labith tum Fī Kitā bi A l-Lahi 'Ilá Yawmi A l-Ba`th i Fahadh ā Yawmu A l-Ba`th i Wa Lakinn akum Kun tum Lā Ta`lamū na [30.56] Белем вә иман бирелгән фәрештәләр вә адәмнәр аларны ялганчы кылып әйтерләр: "Аллаһ китабы Коръәндә әйтелгәнчә, кубарылмас көненә чаклы кабердә яттыгыз, менә бүген каберләрдән кубарылу Көнедер, ләкин сез аның булачагын белмәдегез." وَقَا لَ ا لَّذِي نَ أُ وتُوا ا لْعِلْمَ وَا لإِيمَا نَ لَقَ Fayawma'idh in Lā Yan fa`u A l-Ladh ī na Žalamū Ma`dh iratuhum Wa Lā Hum Yusta`tabū na [30.57] Ул көндә залимнәргә гозер күрсәтүләре файда бирмәс, вә ул көндә гыйбадәт белән Аллаһуны риза кылу алардан соралмас. فَيَوْمَئِذ ٍ لاَ يَن فَعُ ا لَّذِي نَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلاَ هُمْ يُسْتَعْتَبُو نَ
Wa Laqad Đarab nā Lilnn ā si Fī Hādh ā A l-Qur'ā ni Min Kulli Math alin Wa La'in Ji'tahum Bi'ā yatin Layaqūlann a A l-Ladh ī na Kafarū 'In 'An tum 'Illā Mub ţilū na [30.58] Тәхкыйк ошбу Коръәндә кешеләргә хөкемнәрне, төрле мисалларны вә ґәҗәеб хәлләрне бәян иттек, әгәр син төрле могҗизалар белән килгән булсаң, әлбәттә, имансыз кешеләр әйтерләр иде: сез фәкать ялганчыларсыз, дип. وَلَقَد ْ ضَرَب ْنَا لِلنّ َا سِ فِي هَذَا ا لْقُرْآنِ مِن ْ كُلِّ مَثَل ٍ وَلَئِن ْ جِئْتَهُم ْ بِآيَة ٍ لَيَقُولَ Kadh ālika Yaţ ba`u A l-Lahu `Alá Qulū bi A l-Ladh ī na Lā Ya`lamū na [30.59] Әнә шуның кеби хакның хаклыгын белмәгән җаһил булмаган кешеләрнең күңелләренә мөһер басар. كَذَلِكَ يَط ْبَعُ ا ل لَّهُ عَلَى قُلُو بِ ا لَّذِي نَ لاَ يَعْلَمُو نَ
Fāşbir 'Inn a Wa`da A l-Lahi Ĥaq qun Wa Lā Yastakh iffann aka A l-Ladh ī na Lā Yūqinū na [30.60] Ий Мухәммәд г-м, аларның әйткән ялган сүзләренә сабыр ит, чыда, кубарылуга ышанмаган кешеләр, сабырсызлыгың сәбәпле, сине гакылсыз итмәсеннәр. Сабыр итсәң Аллаһ ташламас, эшең уңышлы булыр. فَاصْبِرْ إِنّ َ وَعْدَ ا ل لَّهِ حَقّ ٌ وَلاَ يَسْتَخِفَّنّ َكَ ا لَّذِي نَ لاَ يُوقِنُو نَ